Özet:
Istanbul'un ilk yerleşimlerinden günümüze kadar süre gelen mekansal değişimleri, farklı iki uygarlığın başkenti olarak geçirdiği toplumsal değişimler ve son yüzyılda ülkemizde oluşan değişimlerin İstanbul'daki etkileri. Sanayi devrimi ile tüm dünya kentlerinde oluşan değişimler, ekonomik kaynakların yetersizliği ile biraz farklı ve geç olarak İstanbul'da da yaşanmış ve İstanbul'un Metropolitenleşme süreci başlamıştır. Bazı dönemlerde merkezi ya da yerel yönetimin kontrolünde hızlı imar hareketleri gerçekleşmiştir. Bu imar hareketleri kentin her bölümünü etkilemekle beraber en çok sayfiye yerleşimlerinde kendini göstermiştir. İstanbul Metropolitan Alanında Doğu yakasında bulunan Kadıköy yerleşmesi de en çok etkilenen yerleşmelerdendir. Sayfiye yerleşmesinde ticari merkez durumuna dönüşen Kadıköy'de 19. yy. dan itibaren başlayan değişim ve gelişmeler sosyal, ekonomik, mekansal açıdan oluşmuştur. Birinci bölümde, Tarihi Kadıköy Alanının İstanbul'un ilk yerleşme yeri olmasından sonra alanda coğrafi yapısından dolayı ancak Tanzimat döneminden sonra tekrar eski itibarını kazanmıştır. İkinci bölümde, tarihi merkeze yerleşen ve burada yaşayan halkın sosyal, kültürel özelliklerine göre kademelenmesiyle alanda dağılımları farklılaşmıştır. Üçüncü bölümde. Vapur seferleri-Demiryollarının çalışmaya başlamasıyla, o zamana kadar İstanbul'un sadece gıda ihtiyacını karşılayan Kadıköy Alanının padişahlar sadrazamlar tarafından sayfiye yeri olarak seçilmesiyle günümüze kadar olan zamanda çalışma alanlarında, eğlence gezinti yerlerinde, konut seçimi ve dağılımında farklılıklar oluşmuştur. Dördüncü bölümde İstanbul'da 1800 lü yıllarda başlayan planlama çalışmaları sonunda başta İstanbul'un tarihi yapısı olmak üzere tüm alt merkezlerde planlama çalışmalarının başlamasına neden olmuştur. Kadıköy Alanında'da kimi zaman bu çalışmalar İstanbul ile beraber kimi zamanda ayrı olarak gerçekleşmiştir. Sonuç bölümde, Tüm incelemeler sonunda tarih içerisinde belli bir geçmişi olan yerleşmelerin özellikleri koruyabilmeleri için planlama çalışmalarında Metropoliten ölçekten, alt merkez ölçeğine kadar birebir çözümler getirilmelidir
