Özet:
Tersine Lojistik'te İlk Toplama Merkezleri'nin, Merkezi Toplama Merkezleri'nin doğru yerlere yerleştirilmesi, bu tesislerle, müşteriler, üretim tesisleri, bertaraf alanları, hurda pazarı arasındaki taşıma kanalı alternatiflerinden doğru seçimlerin yapılması stratejik önem arz eden bir konudur. Tüm bu faktörleri içeren Tersine Lojistik'te Ağ Tasarımı konusu iyi bir planlama ile şirketlere önemli maliyet avantajları kazandırabilir. Maliyet avantajının yanı sıra, müşteri baskısı ve yasal zorunluluklar da Tersine Lojistik konusunun önem kazanmasını sağlamıştır.Bu çalışmada, Tersine Lojistik Ağı tasarımı için bir metodoloji önerisi sunulmuştur. Metodolojinin ilk adımında Merkezi Toplama Merkezleri'nin değerlendirilmesi için bir Analitik Ağ Süreci-bulanık TOPSIS yaklaşımı önerilmiştir. Bu yaklaşım sonucu elde edilen Merkezi Toplama Merkezi ağırlıkları, tez kapsamında geliştirilen modelin bir amaç fonksiyonunun hesaplanmasında kullanılmıştır. Diğer bir amacı da maliyet minimizasyonu olan model çok amaçlı olarak tasarlanmıştır. Geliştirilen model, çok sayıda kısıt, değişken, parametre içerdiğinden ve lineer olmayan yapıda olduğundan çözüm aşamasında meta-sezgisel tekniklerden faydalanılması uygun görülmüştür. Bu amaçla, Genetik Algoritmalar, Tavlama Benzetimi ve bu iki tekniğin melez olarak kullanımı yoluna gidilmiştir. Bu tekniklerle elde edilen sonuçlar istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Ayrıca, Genetik Algoritmalar ve Tavlama Benzetimi metodolojileri çok sayıda parametre içerdiklerinden ve başarıları bu parametrelere önemli ölçüde bağlı olduğundan, bu parametrelerin belirlenmesi için çeşitli analizler yapılmıştır. Son olarak, uygulama kapsamında elde edilen verilerden bir kısmı kesin veriler değildir ve bu nedenle, söz konusu verilerle ilgili duyarlılık analizleri yapılmıştır.
