Özet:
Ekonomik optimizasyon ve çevresel koruma konuları arasındaki ilişki, yakın zamanlı araştırma programları tarafından fazlaca ilgi görmektedir. Üretici sorumluluğu şirketleri, ürünlerini geri alabileceği, işleme, iyileştirme ve geri dönüşüm yapabileceği bir lojistik ağı kurmaya itmektedir. Bu tip ağlar tipik ileri lojistik ağlarından farklıdır. Bu yüzden ilgili konuları hesaba katan özel çalışmalar yapılmalıdır. Atık kâğıt problemi de, geri dönen ürünlerin işleme katılmasından dolayı ters lojistik alanına girmektedir. Bunun yanında belirsizlik, geri dönüşüm ağlarının önemli bir parçasıdır. Özellikle lojistik altyapının stratejik tasarımı için belirsiz bilgiyi hesaba katmak gerekmektedir.Bu çalışmada ters dağıtım incelenmiş ve bu problemin çözümü için belirsizliği işin içine etkin bir şekilde katan iki aşamalı stokastik model önerilmiştir. Çalışmada iki adet parametre "belirsiz" olarak varsayılmıştır. Bunlar, müşteri talebi ve müşteriden toplanabilecek atık kâğıt miktarıdır. Geçerlilik analizi için her senaryoyu deterministik olarak modele dahil edip Mükemmel Bilginin Beklenen Değeri ve Stokastik Çözümün Değeri birimleri hesaplanmış ve incelenmiştir. Ayrıca değişik sayıda senaryo içeren iki aşamalı stokastik modeller çözülmüştür. Son olarak diğer bir teknik olan robust programlama karşılaştırma için kullanılmıştır.Bu çalışmanın iki amacı vardır, mevcut optimizasyon modellerin incelenip eksiklerin belirlenmesi ve bu eksikleri giderecek bir modelin sunulmasıdır. İkinci amacın hedefi şu sorulara cevap aramaya çalışmaktadır: toplama ve işleme merkezlerinin nerede açılacağı ve atık kağıdın müşteriler ve ağın düğümleri arasındaki rotasının ne olacağıdır. Modelin İstanbul Türkiye'deki büyük ölçekli bir uygulaması sunulmuştur. Uygulama, ağ tasarımı için kullanılmak üzere, sunulmuş olan geliştirilmiş formülasyonunun geçerliliği göstermek üzere yapılmıştır. Ayrıca atık kâğıt ağı için elde edilen sonuçlar özetlenmiştir. Sonuçlar, önerilen modelin ters lojistik ağ tasarımı problemleri için kullanışlı bir metot olduğunu göstermektedir.
