Dizayn kalitesinin sağlanmasında kullanılan eş zamanlı mühendislik ve kalite fonksiyonu açınımı yaklaşımları

Abstract

Günümüzde endüstriyel yeniliklerin hızlı bir gelişme sergilemesi, Dünya pazarlarına yeni sanayileşmekte olan ülkelerin hızla katılması, tüketicilerin bilinçlenmesi, çevreye duyulan hassasiyetin artması ve kıt kaynakların daha verimli olarak kullanılma ihtiyacı, uluslararası rekabetin şiddetlenmesine neden olmuştur. Rekabet koşullarında meydana gelen bu değişme firmaları, yönetim modellerini gözden geçirmek ve ürün geliştirme metotlarını değiştirmek için zorlamaktadır. Bu nedenle şirketler her geçen gün yeni yaklaşımlar denemekte ve başarılı bulunanlar uygulamaya konulmaktadır. Bu konuda günümüzde yaygın olarak kullanılan yaklaşımlardan ikisi, Eş Zamanlı Mühendislik (Concurrent Engineering-CE) ve Kalite Fonksiyonu Açınımı' dır (Quality Function Deployment-QFD). Pazar veya müşteri ihtiyaçlarım karşılayacak yüksek kaliteli, düşük maliyetli ürünlerin dizaynı, üretimi, geliştirilmesi ve dağıtılması için uygulanabilecek metodolojilerden birisi Eş Zamanlı Mühendislik'tir. Bu metot firmanın kaynaklarım ve onun dizayn, geliştirme, üretim, pazarlama, satış ve servislerdeki tecrübesini, temel fonksiyonel organizasyonların temsilcilerinden oluşan çapraz fonksiyonel ekipler aracılığı ile, dizayn çevriminde mümkün olduğunca erken bir araya getirerek başarılı yeni ürünler yaratmak için uğraşır. Kalite Fonksiyonu Açınımı bir ürün veya servisin yaşam çevrimi boyunca, müşterilerin ihtiyaçlarının ve beklentilerinin karşılanmasını sağlayan bir metodolojidir. Bu yaklaşım bir taraftan maliyetleri azaltırken, diğer taraftan da müşteri tatminini ve ürün karakteristiklerini sağlamak amacıyla, "kalite evi" olarak adlandırılan dört farklı matris yardımı ile müşterinin sesinin teknik karakteristiklere, teknik karakteristiklerin parça karakteristiklerine, parça karakteristiklerinin üretim proses karakteristiklerine ve son olarak ta üretim proses karakteristiklerinin ürün kontratlarına dönüştürülmesini sağlar. Bu çalışma Giriş ve Sonuç dahil olmak üzere sekiz bölümden oluşmaktadır, ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci bölümde sırası ile "Kalite Konusundaki Temel Kavramlar", "Eş Zamanlı Mühendislik", "Kalite Fonksiyonu Açınımı" ve "Eş Zamanlı Mühendislik ve Kalite Fonksiyonu Açınımı Çalışmalarında Kullanılan Teknikler" konularında detaylı bilgi verilmiştir. Altıncı Bölüm'de, BRİSA A.Ş.'deki QFD çalışmaları incelenmiş, QFD metodolojisinin lastik üretim teknolojisine uygulanması ve firmanın uygulamada karşılaştığı zorluklar ele alınmıştır. Daha sonra, BRİSA AŞ.'deki QFD uygulamalarına bir örnek teşkil etmesi amacıyla, çapraz lastiklerde genellikle ağır yükleme koşullan sonucunda ortaya çıkan "sırt atması" probleminin QFD metodolojisi kullanılarak analiz edildiği bir çalışma sunulmuş ve QFD metodolojisinin uygulanmasının BRİSA A.Ş.'ye sağladığı faydalar üzerinde durulmuştur. Yedinci Bölüm'de, QFD uygulamaları konusunda Türkiye'deki işletmelerin hangi aşamada olduklarını tespit etmek amacıyla, farklı sektörlerde faaliyet gösteren çeşitli firmalarda yapılan inceleme sonuçları kısaca aktarılmış ve ülkemizde faaliyet gösteren üç endüstriyel işletmedeki QFD çalışmaları hakkında bilgi verilmiştir. Son olarak çok basit bir üründen pünomatik lastik gibi çok karmaşık bir ürüne kadar QFD metodolojisinin ürün/proses gelişitrme ve/veya ürün iyileştirme faaliyetlerine önemli katkılar sağlayabileceği vurgulanmıştır.