Özet:
P-Laktam gibi heterosiklik sistemler ve bunların substitue türevleri, pestisid ve farmasötik amaçlı kimyasalların hazırlanmasında kullanılan bileşikler olmaları nedeniyle özellikle organik kimyada önemli bir smıfi teşkil etmektedirler. Ayrıca, sağlık açısından son derece önemli olan ve antibiyotik olarak kullanılan penisilin ve türevlerinin de P-laktam halkası içermesi ve taşıdıkları substituentin etkisine göre biyolojik aktivitelerinin değişmesinden dolayı P-laktamlar her zaman ilaç dizaynında önemli yer tutmaktadırlar. Bunun yanı sıra, Heck reaksiyonu olarak bilinen alkenlerin paladyum katalizörlü arilasyonu ve alkenizasyonu organik sentezlerde yeni bir karbon-karbon bağ oluşumu ile sonuçlandığı için çok etkili katalitik metodlardan biri olarak güncelliğini korumaktadır. Son yıllarda ise alkenlerin özellikle bisiklik halka sistemlerinin asimetrik Heck-tipi hidroarilasyonlan, hem reaksiyon kolaylığı ve hem de stereoselektif sonuçlar vermesi nedeniyle yoğun bir şekilde incelenmektedir. Diğer taraftan, yeni peptid dizaynlarında yer almaları, dolayısıyla canlı sistemlerdeki önemi nedeniyle, hem sentetik ve hem de ilaç kimyasında kullanılan bileşikler olan y-aminobutirik asid (GABA) türevlerine ilgi de her geçen gün daha da artmaktadır. Bu tür bileşikler sınıfina katkıda bulunabilmek amacıyla başlatılan araştırmamızda, bisiklik laktam türevi olan (+/-)-2-azabisiklo[2.2.1]hept-5-en-3-on bileşiği başlangıç maddesi olarak seçilmiş ve bu bileşiğin azot grubunun açillendirilmesi sağlanarak hidroarilasyon reaksiyonları için kullanılacak olan başlangıç maddeleri hazırlanmıştır. Bu türevlerin paladyum katalizörlüğünde hidroarilasyon reaksiyonları gerçekleştirilerek bir dizi aril ya da hetaril substitue bisiklik laktam türevleri sentezlenmiştir. Elde edilen bu yeni bileşiklerin çeşitli reaksiyon koşullan denendikten sonra C-N bağı kopartılarak canlı sistemler üzerinde etkili "'abilecek siklik GABA türevlerinin sentezi gerçekleştirilmiştir. sntezlenen tüm yeni bileşiklerin yapılan infrared, nükleer magnetik rezonans (*H, 13C), kütle ektral verilerinden yararlanılarak aydınlatılmıştır.
