Özet:
Bu çalışma, "erken tasarım evresinde bilginin yeni kavram/kavramlar oluşturmak için dönüşümü tasarımı belirler" savından hareketle mimari tasarım stüdyosunda erken tasarım evresine odaklanmakta olup, bu evrede katılımcıların/mimar adaylarının sahip oldukları bilgiyi ilk tasarım kararlarını oluşturmak üzere nasıl dönüştürdüklerini irdelemeyi amaçlamaktadır. Bu irdelemenin sonunda, stüdyodaki eğitim yöntemlerini destekleyici ve tasarım eyleminin yapısını özellikle erken tasarım evresi ve tüm tasarım sürecine etkileri açısından açıklamaya yardımcı çıkarımlar yapmak hedeflenmektedir. Mimari tasarım stüdyosunda bilginin aktarıcısının/ileticisinin proje yürütücüsü, alıcısının ise öğrenci olduğu kabulünden hareket ederek, öğrencinin incelemesi yapılmaktadır.Giriş bölümünde çalışmanın amacı, kapsamı, kuramsal çerçevesi ve yöntemi ortaya konmuştur. Çalışmanın mimarlık pratiğine ve eğitim alanına yapabileceği katkılar tartışılmıştır. Kuramsal çerçevede, tezin amacı doğrultusunda tasarım araştırmalarının/yöntemlerinin gelişimi ele alınmış ve değişen paradigmalardan bahsedilmiştir.İkinci bölümde, öğrencinin bilişsel yapısını anlayabilmek amacıyla bilgi, yaratıcılık ve öğrenme kavramları ele alınmış, bu kavramların tasarım ile ilişkisinin nasıl olduğu irdelenmiştir. Üçüncü bölümde, tasarım araştırmaları ve erken tasarım evresi incelenmiştir. Kuramsal çerçevede ortaya konan tasarım araştırmalarının gelişimi daha detaylı bir şekilde ele alınmış, güncel tasarım araştırmalarından örnekler verilmiş, mimari tasarım sürecine ilişkin bazı modeller irdelenmiştir. Bu bölümde ayrıca erken tasarım evresi ve ikinci bölümde anlatılan kavramlar ile erken tasarım ilişkisinin nasıl olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır.Dördüncü bölümde, geliştirilen stüdyo eğitimi modeline veri sağlayabilmek adına, mimari tasarım eğitimi sürecinin tarihsel gelişimi, mevcut eğitim yöntemleri, değişen stüdyo eğitimi paradigmaları ele alınmış, mimari tasarım stüdyosunun eğitim içindeki yeri ve önemi çeşitli başlıklar altında irdelenmiştir.Beşinci bölümde, bu çalışmada önerilen erken tasarım evresi modeli ortaya konmuştur.Altıncı bölüm, alan çalışması, verilerin analizi, değerlendirilmesi ve yorumlanmasını içermektedir. Alan çalışması, iki aşamalı olarak kurgulanmıştır. Birinci aşamada genel olarak mimari tasarım süreci ve ikinci aşamada erken tasarım evresi irdelenmiştir. Bu bölümde çalışmada ileri sürülen savın ve geliştirilen modelin irdelenmesi de yapılmaktadır.Yedinci ve son bölüm ise, sonuçlar ortaya konmuştur. Çalışmanın, tasarım araştırmaları içindeki yeri ve gelecekte yapılacak tasarım araştırmalarına ilişkin öneriler tartışılmaktadır. Bu bölümde, ayrıca mimari tasarım eğitimine yönelik öneriler de yer almaktadır.
