Özet:
Osmanlı dünyasında toplumsal yaşam alışkanlıklarının ve bununla birlikte özel alan ve mekanların önemli değişimler geçirdiği gerilimli bir dönem olan 18. yüzyılda İstanbul'un özel mekanlarını diğer bir deyişle konutlarını doğrudan belgeleme olanağı olmadığından, sözü edilen bu alandaki gelişmeleri anlamak için dönemin Osmanlı belgelerine dayanmak gerekmektedir. Bu tez çalışmasında da, 18. yüzyıl İstanbul'unda kent yapısına, konuta, barınma kültürü ve yaşam koşullarına dair bir panorama çizmek amaçlanırken, Ahkâm defterlerinin 1742-1764 yılları arasındaki istibdal hükümlerinden yararlanılmıştır. Konu bağlamında hükümlerden derlenen bilgilerle, İstanbul kentine ve konutlarına ilişkin kantitatif analizlerin yapılması ve buradan elde edilecek istatistiki verilerle konunun değerlendirilmesi ve irdelenmesi hedeflenmiştir. Bu belgelerden elde edilebilecek veriler ve bunlarla değerlendirilen ana başlıklar aşağıdaki gibidir: İstanbul'da yaşayan farklı kentli gruplar ve bunların kent içi dağılımları. Konutların arsa ve binalarının zemin alanı büyüklükleri (yüzölçümleri) ve kat sayıları ve kent yoğunluğu. Konut ve arsa kıymetleri, kira gelirleri ve buradan elde edilen istatistiki verilerle kentteki barınma koşulları. Sokak ve konut ilişkileri, kamusal-özel mekan kademelenmeleri. Kentteki barınma standartları, mekan bileşenleri ve bunların düzeni, konutlardaki konfor koşullarının farklılıkları (oda sayısı, hijyen koşulları, su sağlama olanakları, mutfak, tuvalet gibi bazı bileşenlerin varlığı ve hangi katta yer aldığı vs.)
