Özet:
Tarihi binalar, yapıldığı dönemin tarihi, kültürel ve mimari değerlerini yansıtırlar. Doğal taş, tuğla, harç ve sıvalar, ahşap, metaller vb. yapı malzemeleri, anıtların inşasında kullanılmıştırlar. Bu nedenle gelecek kuşaklara özelliklerini yitirmeden ulaştırılmalıdırlar. Tarihi mirasın korunması konusunda detaylı ve teknik içerikli çalışmalar yapılarak restorasyon uygulamalarına başlanmalıdır. Bu çalışmada Dolmabahçe Sarayı yapı taşlarının bozulmalarının ve nedenlerinin tespiti için seçilmiş taşların kimyasal, fiziksel ve mekanik özelliklerinin araştırılması ve mikroyapı özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tez 7 bölümden ve eklerden oluşmaktadır. İlk bölüm giriş bölümü olup konunun önemi, önceki çalışmalar, araştırmanın amacı ve kapsamı ve kullanılan yöntemler ve beklenilen yararlar kısaca açıklanmıştır. 2. bölümde Dolmabahçe Sarayı ve çevresinin yapılaşma süreci ve 1900'lü yıllardaki onarımlar araştırılmıştır. 3. bölümde Dolmabahçe Sarayı'nın yapımmda kullanılmış olan malzemeler ve özellikleri araştırılmıştır. 4. bölümde yapının temel yapı malzemelerinden olan taşların genel bozulma nedenleri ele alınmıştır. 5. bölümde Dolmabahçe Sarayı'nın kara ve deniz tarafındaki ana yüzey, Saltanat Kapısı ve yalı kapılarından seçilmiş olan taşların niteliklerini ve hasarlarını tespit etmek üzere yapılmış olan kimyasal, petrografik, SEM analizleri, kılcal su emme, su emme, özgül ağırlık, kaynatarak su emme, birim hacim ağırlığı, dona dayanıklılık, basınç- eğilme deneyleri ve özellikleri anlatılmıştır. Elde edilen sonuçlar fotoğraf ve grafiklerle açıklanmıştır. 6. bölümde, 5. bölümdeki deneylerin sonuçlarına göre taşlarının içerikleri, mekanik özellikleri, bozulmalarının nedenleri ve tespiti yapılmıştır. Genel sonuçlan içeren 7. bölümde elde edilen veriler değerlendirilerek genel olarak önerilen yapı taşlarında koruma yöntemleri Ek 3.3. de verilmiştir.
