Özet:
İnsanın en temel gereksinimi, yaşamım sağlıklı bir şekilde sürdûrmesidir. İnsan çoğu zamanını yapı içinde geçirdiği için yapı içi hava niteliği (IAQ) bu sağlıklı ortamı oluşturmak açısından önemlidir. Yapı içi havasını doğal ve yapay kirleticiler kirletir. Bu kirleticiler gazlar ve buharlar, parçacıklardır. Gazlar ve buharlar, yamçılar (karbon monoksit, nitrojen oksitleri, sülfür dioksit, kömür dumanı vb.), uçucu organik bileşikler - VOC (formaldehit, benzen vb.), zararlı doğal gazlar (radon, ozon)dır. Parçacıklar, asm parçacıklar, organizmalar (bakteriler, mantarlar, virüsler, vb.)dır. Her kirleticinin yapısı farklıdır. Bu çeşitlilik insan sağlığı ve alınacak önlemlerde de değişiklik gösterir. Farklı kirleticilere karşı farklı kişiler, farklı riskler oluşturur. Kirleticilerin sınır değerleri, kaynaklan ve kullanıcıda oluşturduğu sağlık sorunları, risklerin belirlenmesi ve çözümü için bilinmesi gerekir. Bir yapının iç hava niteUğinin değerlendirmesi için risk sürecinin incelenmesi gerekmektedir. Yapı içi hava niteliği risk sürecinde, ön araştırması ile modelin uygulanacağı yapı ve kullanıcısı tanımlanır. Risk değerlendirmesi adımında kirleticilerin hangi seviyelerde insan sağlığını nasıl etkilediği belirlenir, ölçümleri yapılır, sınır değerlere göre kirleticilerin kullanıcı üstündeki sağlık etkileri bulunup, oluşacak risk foktörler hesaplanır. Her kirleticinin risk faktörü toplanıp, toplam risk belirlenir. Risk yönetimi adımında bu risklerin kabul edilebilir sınırlarda olup olmadığı belirlenir. Alman karara göre son adım olan uygulama yapılır. Uygulamada karar, kabul edilemez risk ise, riskin düzeyine göre, yapı iyileştirilir, yapı yok edilmeden terk edilir veya yapı yıkılır, kabul edilebilir risk ise, yapıya müdahale edilmez. Yapı içi hava niteliği risk süreci mimarların etkin görev aldığı birçok bilim dalından uzman içeren bir grubun uygulayacağı bir modeldir.
