Özet:
Günümüz toplumlarında ekonomide, teknolojide, fiziksel ve sosyo-kültürel alanlardakigeçmişten farklı olarak yaşanan değişimler, ticaret ve alışveriş alışkanlıklarında da kendinigöstermektedir. Kapalıçarşı bölgesini de içine alan Eminönü - Unkapanı - Beyazıd üçgenindeyer alan tarihi ticaret hanları, taşımış olduğu tarihi ve ticari kimlik ile Tarihi Yarımada'nın veİstanbul'un en önemli ve canlı ticaret merkezlerinden biridir. Ancak bölge denetimsiz olarakkullanımının yanısıra, yapısal, fiziksel ve sosyo- kültüreI farklılaşmalardan kaynaklanan birçok olumsuz etkeni de içinde barındırmaktadır.Son 25-30 yılda toplu alışveriş imkanı sunan büyük ölçekli işletmelerin ortaya çıkması,sanayicilerin yönetimde ve planlamada söz sahibi olması, modern teknolojinin imkanlarındandaha fazla faydalanabilme, kişilerin daha iyi bir çevrede bulunma isteği gibi dahasayılabilecek pek çok gelişmelerden etkilenen ?ticaret fonksiyonu? şehirsel mekanda biçimdeğiştirerek farklı bir boyut kazanmış ve büyük ölçekli plazalar ile alışveriş merkezlerinetaşınmıştır. İstanbul'un önemli bir ticaret bölgesi olan Kapalıçarşı ve çevresindeki hanlaroluşmaya başladığı günden bu yana her dönemde önemini korusa da, çağımızın üretim, satışve müşteri bağlantılarından olumsuz yönde etkilenmektedir. Kentteki ticaret odaklarının,üretim şekillerinin ve alışveriş merkezlerinin yer değiştirmesi, alışverişin biçim değiştirmesi,bahsi geçen bu ticaret bölgesinde önemli değişimlere neden olmuştur.Bölgede bulunan tarihi hanlar, zaman içerisinde dokuya uygun olmayan fonksiyonların,özellikle imalatın buralarda yer almasıyla fiziki eskimeye maruz kalmıştır. Hanların bir çoğukenarlarına ya da avlularına yapılan eklerle (betonarme v.b.) özgün mimarilerinikaybetmişlerdir.Hanlardaki geleneksel plan ve mekan anlayışının korunması, sahip olunan mimari yapı vedetaylarının sürdürülebilmesi, sağlıklı yaşanabilir ortamlara dönüşmesi gibi amaçlarla, anıteserlerin korunmaya değer olmayan eklentilerinden arındırılması, tarihi kimliği ile uyuşmayanfonksiyonların belirlenerek kaldırılması gereklidir. Hanların avlu sistemi korunarak, özgünmimarisinde bulunan ancak günümüzde kayıp olan kısımlarının aslına uygun şekildetamamlanması, bölgenin özgün sokak dokusu ile kaplamasının korunması ve yaya ağırlıklıdüzenlenmesi uygun olacaktır.
