Özet:
Ferhat KaracaBu çalışmada Temmuz 2002- Temmuz 2003 tarihleri arasında, Büyükçekmece bölgesindeatmosferik PM2.5 ve PM2.5-10 aerosollerdeki metal konsantrasyonları incelenmiştir. AAStekniğiyle Al, Fe, Ca, Zn, Mg, Na ve GF-AAS tekniğiyle Cr, Cd, Ni, Pb tayinleri yapılmıştır.PM2.5 ve PM2.5-10 partiküllerinin Cd, Cr, Fe, Mg, Na, Ni, Pb, Zn, Al, Ca ortalamaları ng m-3seviyesinde sırasıyla, 2.28, 99, 555, 403, 10555, 381, 78, 96, 3156, 2148 ve 0.68, 101, 967,657, 6791, 334, 58, 56, 2708, 3251 olarak bulunmuştur. Bölgede, krom ve nikel içinendüstrileşmiş bölge değerlerine yakın değerler gözlenirken, diğer konsantrasyonların kentmerkezlerinden etkilenen kırsal alan değerlerine yakın olduğu belirlenmiştir. Tüm yılboyunca, krom, kurşun, nikel, çinko, kadmiyum partiküllerinin ağırlıklı olarak trafik, çimentofabrikası, yerel ve bölgesel sanayi benzeri kaynaklardan, ilk bahar ve yaz mevsimlerinde ise,alüminyum, sodyum ve demir elementlerinin doğal kaynaklardan zenginleşerek bölgeyetaşınmakta oldukları saptanmıştır.Ortak emisyon kaynaklarından yayılan element grupları PM2.5 partikülleri için Fe-Zn(bölgesel endüstri), Mg-Na-Al-Ca (doğal), Cr-Ni (yerel endüstri) ve Cd-Pb (trafik) grupları,PM2.5-10 partikülleri için ise Mg-Zn-Ca-Fe (endüstri ve deniz), Na-Al-Pb-Fe, (endüstri vekarasal), Cd-Ni (bölgesel endüstri ) ve Cr (yerel endüstri) olarak belirlenmiştir.Son bölümde, hava yoluyla bölgeye taşınan metallerin Büyükçekmece Gölüne depolanmamiktarları hesaplanılarak tartışılmıştır. Atmosferik yolla en çok depolanan elementlerin demir(22~78 ton/yıl) ve alüminyum (14~97 ton/yıl) gibi karasal elementler olduğu ve en azmiktarlarda depolanan elementlerin ise zehirli ağır metaller olan Cd (50~100 kg/yıl), Pb(0,20~3,10 ton/yıl) ve Cr (2,10~5,90 ton/yıl) gibi nadir toprak elementleri olduğubelirlenmiştir.
