Özet:
Evsel atıksuların arıtımında, yaygm olarak biyolojik arıtma yöntemleri kullanılmaktadır. Bununla birlikte, evsel atıksuların içerdiği organik maddelerin önemli bir kısmının partiküler halde olması sebebiyle, fiziko-kimyasal yöntemler de kullanılmaktadır. Bu çalışmada, İstanbul'daki evsel atıksu arıtma tesislerinden Baltalimanı ve Yenikapı Ön Arıtma Tesisleri ile Ataköy Biyolojik Arıtma Tesisi'nden alınan numunelerde, bu atıksuların fiziko-kimyasal arıtılabilirliği incelenmiştir. Kimyasal arıtmanın veriminin, arıtılan atıksuyun karakterizasyonuna bağlı olarak değiştiği tesbit edilmiştir. Üç ayrı tesisten alman numunelerde kimyasal arıtmanın, kirletici parametrelerin çözünmüş ve partiküler kısımları üzerindeki etkisi araştırılmış ve kimyasal ilavesiyle KOİ (kimyasal oksijen ihtiyacı) ve TKN (toplam azot)'nin partiküler kısımlarının, TP (toplam fosfor)'nin ise çözünmüş kısmının etkili bir şekilde giderildiği belirlenmiştir. Diğer taraftan, Ataköy Biyolojik Arıtma Tesisinde tam ölçekte kimyasal uygulama yapılarak atıksulara kimyasal ilavesi ile, mekanik/kimyasal ve mekanik/biyolojik/kimyasal proses alternatifleri için verimde meydana gelen değişiklikler belirlenmiştir. Biyolojik arıtma prosesine kimyasal madde ilavesiyle, ön çöktürme ve son çöktürme çıkışındaki tesis veriminde önemli miktarda artışın meydana geldiği tesbit edilmiştir. Arıtma tesisine koagülant ilavesinden önce ve sonra oluşan, ön çöktürme ve son çöktürme çamurlarının susuzlaşabilirlik özellikleri incelenmiştir. Kimyasal ilavesiyle ortaya çıkan çamurların susuzlaşabilirlik özelliklerinin biyolojik arıtma esnasında oluşan çamurlardan daha iyi olduğu tesbit edilmiştir. Ayrıca, kimyasal ilavesiyle meydana gelen çamurların susuzlaştırılması için gerekli olan kimyasal ihtiyacı, biyolojik arıtma esnasında oluşan çamurlardan %30-50 daha az olmaktadır. Yapılan çalışma sonuçları değerlendirilerek, ülkemizde uygulamaya yönelik öneriler getirilmiştir.
