Basit mesnetli verev plaklarda öngerilme etkileri

Abstract

Verev plaklar, özellikle büyük şehirlerin tarihi bölgelerinde, mimari ve tarihi çevre ile uyumdaki üstün kabiliyetleri ile, alt ve üst geçit köprülerinin çok başvurulan yapısal sistemleridir. öngerilme, yapının narinliğini arttırarak, böyle çevrelerde, gabari sorunlarının aşılmasında büyük imkânlar sağlar. Bu çalışma, basit mesnetli öngerilmeli verev beton plaklarda öngerilme kablolarından ileri gelen kesit tesirlerinin hesabı ve çeşitli kablo düzenlerinin karşılaştırılması üzerinedir. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, ince plakların hesabı ile ilgili hususlar hatırlatılmıştır, öngerilme problemi, eğilme etkileri kadar levha etkileri bakımından da önemlidir, bu sebeple, levha (membran) etkileri de dikkate alınmıştır. İkinci bölümde, problemin bir başka yönü, öngerilme kuvvetlerinin plak düzlemine dik yâni eğilme veren etkilerinin dikkate alınışı ve dış yüke dönüştürülmesi konusu, ilgili literatüre göre, açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, tablo değerlerinin hesaplanışı, kullanılışı ve değerlendirilmesi hususunda açıklamalar yapılmıştır. Dördüncü bölümde, elde edilen sonuçlar özetlenmiş, karşılaştırmalar yapılmış ve sonuçlar tartışılmıştır. Beşinci bolümde ise, söz konusu tablolar düzenlenmiştir. Her4' tabloya, kullanılışı ile ilgili anahtar formülle^ ve açıklayıcı şekiller yerleştirilmiştir. Genel olarak, bu çalışma ile, basit mesnetli öngerilmeli beton verev plaklarda: a) öngerilme kablolarından ileri gelen kesit tesirlerinin kolay hesabı için tablolar oluşturulmuştur. Tablo değerleri kullanılmak suretiyle, kablolardan ileri gelen kesit tesirleri: *$ = tnyPjfjiL/L) {kNm/m) M2îj = Hkgpjfj (L/L) (km/m) M$ = agPjfjiL/L) (km/ m) Sıı - a&Pj (B/B) (kN/m) S22 = b£Pj (B/B) (kN/m) S12 = sgPj (B/B) (kN/m) şeklinde hesaplanabilecektir. Bu formüllerde, M 3 = bir j kablosundan i noktasında meydana gelecek momentleri , Sxi = bir j kablosundan i noktasında meydana gelecek levha kuvvetlerini, ra1,î ve sli ise tablo değerlerini gösterir, biz bu çalışmada mij ve slj değerlerini "tesir sayıları" diye adlandırdık. Bunu yaparken, bu sayıların, esas itibariyle, "tesir çizgileri" ve "tesir yüzeyleri" kavramları ile yakınlığını gözettik, j, kablo veya kablo grubu sayısı olup üzerinde toplama yapılabilecektir, i, gözönüne alman kesit numarasıdır. Basit mesnetli de olsa plak problemi hiperstatiktir , membran( levha) kuvvetlerinin değerlerinin, yâni kablodaileri gelen normal kuvvetlerin, hiperstatikljğinln ""* ' * etkisini de dikkate alarak, bulunabilmesi önemlidir, yalnız momentlerin hesaplanabilmesi yeterli olîna SV Bu sebeple, bu çalışmada, membran kuvvetlerinin hesabx da dikkate alınmıştır. b) Kabloların, geniş açılı köşelerde yoğunlaştırılarak düzenlenmesi -ki bu çalışmada buna yelpaze şeklinde düzenleme denmiştir- ilgili literatürde tavsiye edilen 17 hususlardandır. Bu çalışmada, bu tür düzenlemenin etkisi de incelenmiş ve serbest kenarlara paralel kablo düzeni ile karşılaştırılması yapılmış, sonuçlar sayısal olarak ortaya konulmuştur. Kablo düzenlerinin verevlik ve B/L basıklığına bağlı incelemesi de yapılmıştır. c) Özellikle, B/L basıklığı bir ve birden büyük plaklarda enine eğilme momentleri de nispeten önem kazanır. Böylece, enine doğrultuda kablo düzenlenmesi de söz konusu olur. Bu sebeple, bu çalışmada, incelenen plakların basıklığı büyük olanlar için, enine kabloların etkileri, boyuna kablolar için dikkate alınan kesitlerde olmak üzere, incelenmiştir. d) Literatürde plak düzlemine dik yükler için çok çalışma, tablo ve abak var ise de, tüm plak üzerine düzgün yayılı düşey yükler için moment hesabına imkân veren tablolar da düzenlenerek çalışmaya eklenmiştir. Böylece, plak kesit tesirlerinin hesabına bir bütünlük kazandırılması amaçlanmıştır.