Boru itme yönteminde dirençler ve deplasmanlar

Abstract

Bugüne kadar altyapı tesislerinin kurulumu, onarımı veya yenilenmesi geleneksel açık kazı yöntemiyle yapılmıştır. Teknolojideki ilerlemeler, çalışılacak çevre ile ilgili geoteknik bilgilerin toplanmasındaki gelişmeler, altyapı tesislerinin inşası sırasında geleneksel yöntemler nedeniyle oluşabilecek olumsuzlukları engelleyecek yeni yöntemlerin geliştirilmesi sonucunu doğurmuştur. Bu yeni yöntemin adı kazısız teknolojidir. Nüfusun artması ve değişen hayat tarzları nedeniyle özellikle şehirlerde altyapı sistemlerine olan talep artış eğilimindedir ve şehir alanları çevresel olarak hassas bölgelerdir. İnşa edilecek altyapı(boru hatları) güzergahında otoyollar, binalar, demiryolları, nehirler, dereler, kanallar gibi bir çok engel barındırmaktadır. İşte bu gibi engelleri aşabilmek için son yıllarda Dünyada ve Ülkemizde bir kazısız teknoloji olan Boru İtme Yöntemi önemli bir uygulama alanı kazanmıştır. Bu sistemle yapılması planlanan altyapı tesisleri açık kazıya gerek duyulmadan, hiçbir trafik sorununa, mal ve can emniyetini tehlikeye sokacak durumlara düşülmeden her türlü zemin koşullarında doğru, hızlı ve ekonomik şekilde inşa edilebilmektedir. Bu tez kapsamında Şile İlçesinde boru itme yöntemiyle inşa edilmiş 800 mm çapında 1535 m uzunluğundaki kollektör hattı incelenmiş, araziden makine yardımıyla alınan itme kuvveti kayıtları ile itme kuvveti-uzunluk grafikleri çizilmiştir. Bu grafiklerin analizi sonucunda ? adezyon katsayılarının değişimi irdelenmiş ve kohezyonlu zeminlerde kullanılmak üzere sürtünme direncini ve dolayısıyla da karşılaşılacak olası itme kuvveti değerlerinin önceden tahmin etmeye yarayacak bir ? değeri önerisi getirilmiştir. İncelenen bu hat Plaxis 3 Boyutlu Tünel programı yardımıyla arazi koşulları göz önüne alınarak modellenmiş ve modelleme sonucu elde edilen gerilme değerleri ile grafik analizleri sonucu elde edilen gerilme değerleri karşılaştırılarak görülen uyum veya uyumsuzluklar tartışılmış ve bu uyum veya uyumsuzluklara üzerinde etkili parametreler belirlenmiştir. Ayrıca itme işlemi üzerinde bentonit enjeksiyonunun etkisi, bentonit kullanılan ve kullanılmayan kısımlarda karşılaşılan itme kuvvetleri ve gerilme değerleri göz önüne alınarak incelenmiştir. İtme işlemi sırasında oluşan durmalar ve bunun itme işlemi üzerindeki etkisi, itme işlemi sırasında meydana gelen yüzey hareketleri bu tez kapsamında irdelenerek Boru İtme Yöntemiyle ilgili çok yönlü bir çalışma ortaya konulmuştur.