Özet:
Bu çalışmada, lineer viskoelastik kompozit malzemeden yapılmış dikdörtgen bir kalın plağın delaminasyon burkulma problemi incelenmiştir. Plağın dikdörtgen bir çatlak içerdiği ve bu çatlak yüzeylerinin doğal durumda başlangıçta çok küçük ön eğriliğe sahip olduğu kabul edilmektedir. Çatlaklar doğrultusunda etkiyen normal dış basınç kuvveti etkisinde (elastik plak için) veya sabit dış basınç kuvveti için zaman ilerlerken (viskoelastik plak için) çatlak yüzeylerinde verilen ön eğriliğin gelişiminin incelenmesine dayanan bir yaklaşım uygulanarak kritik parametre değerleri belirlenmiştir.Dikkate alınan başlangıç eğrilerinin gelişiminin matematiksel modeli, anizotrop cisimler için viskoelastisite teorisinin geometrik olarak lineer olmayan üç boyutlu kesin alan denklemleri çerçevesinde yapılmıştır. Lineer olmayan sınır değer probleminin çözümü için sınır tipli pertürbasyon yöntemi, üç boyutlu sonlu elemanlar yöntemi ve sayısal ters Laplace dönüşümü için Shapery yöntemi kullanılmıştır.Tez dört kısımdan oluşmaktadır. Tezin birinci kısmında, viskoelastik kalın plakların delaminasyon burkulma problemlerine ait temel kavramlar, Tezin amacı, kapsamı ve özellikleri verilmiştir.Tezin ikinci kısmında, yapısında dikdörtgen kenar çatlak bulunan lineer viskoelastik kalın plağın delaminasyon burkulma problemi ele alınmıştır. Ele alınan problemlerin matematiksel modeli, sonlu elemanlar modeli, sayısal sonuçlar ve sayısal sonuçların yorumları verilmiştir.Tezin üçüncü kısmında, yapısında dikdörtgen iç çatlak bulunan lineer viskoelastik kalın plağın delaminasyon burkulma problemi ele alınmıştır. Ele alınan problemlerin matematiksel modeli, sonlu eleman formülasyonu ve plak malzemesinin çeşitli geometrik, mekanik ve reolojik parametre değerleri için kritik delaminasyon burkulma kuvveti ve kritik zaman değerlerine ait sayısal sonuçlar verilmiştir.Tezin son kısmı dördüncü kısmında ise, Tez çerçevesinde ele alınan problemlerin sayısal sonuçları ve bu sonuçların değerlendirilmesi özetlenmiştir.
