Özet:
Bu çalışmada, zemin ile yapı arasındaki dinamik etkileşimin, bir serbestlik dereceli ve çok serbestlik dereceli sistemlerin deprem davranışı üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Farklı zemin sınıflarında kaydedilmiş 64 deprem kaydı kullanılarak yapılan analizler, zemin yapı etkileşiminin dikkate alındığı ve alınmadığı durumlar için tekrarlanmıştır. Zemin yapı etkileşiminin, yapısal davranış parametreleri üzerine etkilerinin incelendiği bu çalışma altı bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde, konu ve konuyla ilgili yaklaşık ve gerçekçi yöntemler tanıtılmış ve daha sonra çalışmanın amacı ve kapsamı açıklanmıştır.İkinci bölümde öncelikle zemin yapı dinamik etkileşiminin ilk adımı olan saha davranış analizi ayrıntılı bir şekilde açıklanmış ve örnek bir inceleme bölgesi için analizler yapılmıştır.Üçüncü bölümde, çözümlemelerde kullanılan deprem kayıtları ve genel özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca, incelenen yapısal davranış parametreleri anlatılmış ve bu parametrelerle ilgili literatürde yer alan çalışmalara değinilmiştir.Dördüncü bölümde, periyotları (T) 0.1-3.0 s ile süneklik istemleri (µ) 2-6 arasında değişen bir serbestlik dereceli sistemler (BSD), zemin yapı etkileşiminin göz önüne alındığı ve alınmadığı durumlar için, doğrusal olmayan zaman tanım alanında çözümlemeye tabi tutulmuştur. Çözümlemeler, hazırlanan bir bilgisayar programı yardımıyla yapılmıştır. Zemin yapı etkileşiminin göz önüne alındığı durumlarda, narinlik oranının (h/r) 1-5 arasındaki değerleri için çözümler tekrarlanmıştır. Çözümlemeler sonucunda bulunan sonuçlar istatistiksel değerlendirmeye tabi tutularak, zemin yapı etkileşiminin göz önüne alındığı durumdaki deprem yükü azaltma katsayısı ve elastik olmayan yerdeğiştirme oranlarının tahmini için yeni bağıntılar türetilmiştir.Beşinci bölümde ise, çok serbestlik dereceli sistemleri (ÇSD) temsil eden ve çeşitli narinlik oranlarına sahip örnek betonarme düzlem çerçeveler tanıtılmış ve etkileşimin dikkate alındığı ve alınmadığı durumlar için artımsal dinamik analiz yöntemi ile çözümlemeler yapılmıştır. Ayrıca artımsal dinamik analiz yöntemi ve çözümlemelerde kullanılan yapısal analiz programı ile ilgili bilgi verilmiştir. Çözümlemeler sonucunda, çok serbestlik dereceli sistemlere ait yapısal davranış parametreleri (deprem yükü azaltma katsayısı, elastik olmayan yerdeğiştirme oranları gibi) hesaplanarak, zemin yapı etkileşiminin dikkate alındığı ve alınmadığı durumlardaki sonuçlar birbirleriyle karşılaştırılmıştır.Altıncı bölümde ise, bu çalışma kapsamında bulunan sonuçlar özetlenmeye çalışılmış ve gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.
