Abstract:
Bu çalışmada bir kültür endüstrisi olan film endüstrisinin İstanbul'da kentsel dönüşüm yaratma potansiyelleri ele alınmıştır. Küresel film endüstrisinin eğilimleri ışığında, İstanbul'da film endüstrisinin organizasyonel ve mekânsal yapısı finans aşamasından başlayarak gösterim aşaması dâhil olmak üzere incelenmiş, günümüzde planlamanın en güçlü araçlarından olan kentsel dönüşüm adına barındırdığı potansiyeller nitel ve nicel olarak ortaya koyulmuştur.İlk olarak kültür endüstrilerinin bir kentsel dönüşüm stratejisi olarak yükselişine değinilmiş, kültür endüstrileri kavramsal ve yöntemsel olarak açılarak, incelenen çalışmalar doğrultusunda ilgili sektörler tanımlanmıştır. İkinci olarak, kültür endüstrileri sektörlerinden biri olan "film", İstanbul örneğinde ele alınarak, İstanbul'da kentsel dönüşüm yaratma potansiyelleri incelenmiştir. Bu aşamada Van Den Berg vd. nin (2001) Avrupa Metropolitan Kentleri büyüme eğilimlerini incelemek için kullandıkları "Büyüme Kümeleri Modeli"nden faydalanılmıştır. Buna göre, İstanbul film kümesi, eksiklikler ve çeşitli yasal-kurumsal engellere rağmen, dinamik ve büyümekte olan bir yapı sergilemektedir. Başta, kültür endüstrileri arasında yer alan TV ve reklâm endüstrileri olmak üzere diğer birçok endüstri ve aktivite ile doğrudan ve dolaylı olarak ilişkilidir. Çok sayıda sektörü tetikleyerek istihdam ve kent ekonomisi için artı değer yaratmaktadır. Sektörün ya da prodüksiyonun etkisiyle turizm gibi başat bir endüstriyi harekete geçirebilen film endüstrisi, bir kültür endüstrisi olması dolayısıyla, kentin imajı için de son derece olumludur. İstanbul'da tüm aktör ve ilişki ağlarıyla kurulu olan böylesi bir endüstri, İstanbul'un rekabetçi gücünü açığa çıkartacak ve kentin kültür-eksenli dönüşümünü sağlayacak önemli bir araçtır.