Özet:
Doğal değerlerin yoğun olduğu alanlarda bu değerlerin sürdürülebilirliği için koruma ve düzenleme mekanizmaları geliştirilirken bir yandan da çevresel kaynakların çekiciliği nedeniyle artan nüfusun ve bu nüfusun gereksinimlerinin yaratmış olduğu baskılardan söz etmek mümkündür. Özellikle kaynaklarıyla birçok ekosistem hizmeti sağlayan kıyı alanlarında küresel ölçekte son yüzyıldır çevresel değişimler yoğunluk kazanmıştır. Sürdürülebilirliği kısıtlayan daimi tüketim eğilimi, çevresel bozunmalara ve kirliliğe neden olmuş, diğer taraftan kıyı alanlarının hassasiyetine dair farkındalığı da arttırmıştır. Bu kapsamda tezin amacı, Türkiye'de ve alt ölçekte İzmir-Aydın-Muğla Kıyı Ege yerleşmelerinde çevresel sürdürülebilirliğin sağlanmasında sosyal ve ekonomik faktörlerin etkisini irdelemek, değişimi sosyo-ekolojik sistem yaklaşımı bağlamında tüm boyutlarıyla ele alarak mekânsal örüntüsünü ve nedenlerini anlamak ve yerleşimlerin değişimin yaratacağı olumsuz koşullarla baş etme, cevap verme ve adapte olma kabiliyetlerini ve değişimin ölçeğine karşı kapasitelerinin yeterliliğini sorgulamak olarak belirlenmiştir. Tez çalışması toplam beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde tezin amaç, kapsam ve yöntemine yer verilmiş, ikinci bölümde sürdürülebilir gelişmenin tanımı ve değerlendirme yöntemleri ve çevresel kaynak yönetimi yazınında yer alan organizasyonel teori, sistem teorisi, sosyo -ekolojik sistem yaklaşımı, karmaşıklık, dayanıklılık, hasar görebilirlik ve uyum kapasitesi gibi bilimsel paradigmalar incelenmiştir. Dördüncü bölümde, Türkiye ölçeğinden başlayarak, İzmir- Aydın- Muğla Bölgesi'ne inilmiş, sosyal-ekonomik ve çevresel değişimlerin coğrafi örüntüsü ve bu değişimlerle baş etme kapasitesi ve hasar görebilirliklerine dair bulgular paylaşılmış, son bölümde ise araştırmanın sonuçları ve sürdürülebilir gelişmenin sağlanmasındaki kısıtlar ve öneriler aktarılmıştır.