Abstract:
İçten yanmalı motorlar için yağlama ve yağ değişim süreçleri ekonomik açıdan büyük önem taşımaktadır. Yağı gereken zamandan erken değiştirmek yüksek yağ maliyetlerine, geç değiştirmek ise yüksek motor revizyon maliyetlerine neden olmaktadır. Bu yüzden yağ değişim periyodunun optimum sürecinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, motor sökülmeden kullanılmış yağlama yağı analizlerinden faydalanarak optimum yağ değişim periyodunun belirlenmesi sağlanmıştır. Motor yağı içerisinde aşınma elementi olarak tesbit edilen demir elementi konsantrasyonunun maliyet analizlerinde kullanılması ile, 6 adet Diesel araç için en uygun yağ değiştirme aralığı bulunmuştur. Çalışmada 3 adet Mercedes Sprinter 308 CDI, 2 adet Fiat Doblo 1.9D ve 1 adet Peugeot Boxer model araç kullanılmış ve 15W40 Diesel motor yağı ile testler gerçekleştirilmiştir. Araçlardan her 3.000 kilometrede bir 100 cc lik yağ numuneleri alınmış ve analizleri yapılmıştır. Kullanılan Fiat Doblo 1.9D model araçlardan birisi aşırı yağ tüketimi ve aşınmalar neticesinde istenilen test sürecine ulaşamamış ve motor revizyonu gerektirmiştir.Yapılan ekonomik analizler neticesinde, Mercedes Sprinter model araçlar için optimum yağ değişim kilometresi 27.000, Fiat Doblo model araçlar için 20.000 ve Peugeot Boxer model araçlar için 23.000 olarak bulunmuştur. Eğer yağ değişimi 27.000 km yerine Mercedes Benz'in belirlediği 20.000 kilometrede bir yapılırsa, Türkiye'deki Mercedes kamyonet sayısı göz önünde bulundurularak, ekstra 4.429.425 $ maliyet oluşmaktadır. Aynı şekilde Fiat marka araçlar için 20.000 km yerine 15.000 km de bir yağ değişimi ülke çapında 22.354.320 $ ekstra maliyete ve Peugeot marka araçlar için 23.000 km yerine 20.000 km de bir yağ değişimi 10.038.456 $ ekstra maliyete yol açmaktadır. Bu üç tip araç için Türkiye genelinde erken yağ değiştirme neticesinde ortaya çıkan ekstra maliyet 36.822.201 $ olarak hesaplanmıştır.
