Özet:
İmalat endüstrisi özellikle 20. yüzyılda, artan tüketim ihtiyaçlarına cevap verebilmek için var olan üretim süreçlerini iyileştirme ve yeni süreçler geliştirme konularında ciddi bir devinim göstermiştir. Lehimlemeyle birleştirmenin gelişimi ve sert lehimleme yöntemlerinin makine - imalat sektörlerinde kullanımının yaygınlaşması da bu devinimin bir sonucudur. Tüm imalat süreçlerinde olduğu gibi lehimlemede de ürün kalitesinin ve üretim verimliliğinin arttırılması başta gelen hedeflerdir. Lehimleme süreçlerinin otomasyona uygun olması bu hedeflere ulaşılmasını kolaylaştırır. Bu tez çalışmasında da ağırlıklı olarak makine - imalat sektörlerinde kullanılan sert lehimleme süreçleri incelenmiş ve bu doğrultuda deneysel çalışmalar yapılmıştır. Deneysel çalışmalar, (ASTM) C12200 fosforla dezokside edilmiş ve (AWS) BCuP-2 ilave metallerle sert lehimlenmiş bakır boru numuneler kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Numuneler elle ve otomasyonla üfleç sert lehimlemesi kullanılarak ayrı ayrı imal edilmiş, otomasyonlu lehimleme süreçleriyle elle yapılan lehimleme süreçleri ürün kalitesi ve üretim verimliliği açısından karşılaştırılmıştır. Ürün kalitesi yönünden yapılan karşılaştırmada, numunelerin çekme dayanımı ile, mikro sertlik ölçümleri ve iç yapı incelemeleri yapılmış, sonuçlar karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Üretim verimliliği yönünden yapılan karşılaştırmada ise, referans ürünlerin işletmedeki otomasyonlu üretim hatlarında ve elle operatör tarafından sert lehimlendiklerinde elde edilen üretim süreleri karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Bunlara ek olarak otomasyonun sert lehimleme kabiliyeti ve sert lehimleme parametreleri üzerindeki etkileri, bitmiş ürünlerin sızdırmazlık testine tabi tutulmasıyla elde edilen kaçak hatalı ürün üretim oranları gösterge alınarak analiz edilmiştir. Sonuçlar, beklendiği gibi, otomasyonlu sistemlerin üretim verimliliği ve ürün kalitesi açısından çok daha üstün olduğunu göstermektedir. Ayrıca otomasyon sistemleriyle, sert lehimleme parametrelerinin hassas ve kararlılık sağlayacak şekilde kontrol edilebildiği görülmüştür.
