Özet:
Modern kentlerde bulunan yüksek katlı binalarda asansör hizmetlerinden faydalanmak günümüzde bir zorunluluk haline gelmiştir.Asansör sistemleri pek çok elemandan oluşmaktadır. Asansör tanımında da geçen asansör kılavuz raylar ise asansör sisteminin emniyet açısından en önemli elemanını oluşturmaktadır. Kılavuz rayların temel görevleri, kabini ve karşı ağırlığı düşey hareket boyunca kılavuzlamak, bu hareket sırasında kabinin yatay hareketlerini engellemek, kabin içinde düzensiz yüklemelerden dolayı meydana gelebilecek hareket güçlüklerini ve sarsıntıları önlemek, paraşüt sistemi ile güvenli duruşu sağlayarak kabini tutmaktır.Güvenli ve konforlu bir seyahat sağlamak için kılavuz raylar ile birlikte kılavuz ray konsolları ve tırnakları kullanılmaktadır. Kılavuz ray konsolları, kılavuz rayı tutan ve binaya bağlantısını sağlayan temel elemanlardır. Konsollar genellikle çelik saçlardan bükme yöntemiyle üretilmektedir. Kılavuz raylar için ayrıntılı hesap yöntemleri ve standartlar bulunurken, asansör kılavuz ray konsolları ve tırnakları ile ilgili bir standart ve hesaplama esası bulunmamaktadır.Bu çalışmanın birinci bölümünde, asansörler ve mekanik donanımı ile ilgili bilgiler verilmiştir. İkinci ve üçüncü bölümünde ise kılavuz raylar ve kılavuz ray konsolları ile ilgili imalat ve montaj bilgileri, dördüncü bölümde kılavuz raylara etki eden kuvvetler ve asansör çalışma koşulları verilmiştir. Sonlu elemanlar yöntemi ve analiz programı ile ilgili bilgiler beşinci bölümde, EN 81-1 standardına göre kılavuz ray gerilme ve sehim hesabı, altıncı bölümde sunulmuştur. Bilgisayar ortamında (SolidWorks) modellenen kılavuz ray sistemindeki ray konsollarının, sonlu elemanlar yöntemiyle (ANSYS Workbench V11) gerilme ve yorulma analizi bölüm yedide sunulmuştur. Çalışmanın en son kısmında sonuç ve öneriler sunulmuştur.Literatürde kılavuz raylarla ilgili olarak birçok çalışma bulunmaktadır, ancak kılavuz ray konsolları ile ilgili yeterli sayıda çalışma mevcut değildir. Bu çalışmada, daha önce yapılan çalışmalar referans alınarak, kılavuz raylarla ilgili eksikliklerin giderilmesi hedeflenmiştir.
