Abstract:
Birlikte hareketli çalışacak makine parçalarının fonksiyonlarını yerine getirebilmeleri bakımından boyut, şekil, konum ve yön toleransları için belirli düzenlemeler ve şartlar olmalıdır. Koordinat metrolojisinin başlıca amaçları parçanın şeklini tayin etmek, tasarım şekli ile gerçek şekil arasında karşılaştırma yapmak, boyut, biçim, konum ve yön gibi toleransları belirlemektir. Bu tolerans değerleri, üretim hatlarında kullanılan en önemli 3 boyutlu ölçüm cihazları olan Koordinat Ölçme Makineleri (CMM) kullanılarak belirlenir ve kontrol edilir. Koordinat ölçme makineleri, iş parçası üzerinde noktalar belirleyerek ölçüm yapan, bu bilgileri bir araya toplayan, boyutlar ile geometrik toleransları kontrol eden bilgisayar destekli 3 boyutlu ölçüm cihazlarıdır. 3 boyutlu ölçüm çalışmaları için Geometrik Ürün Spefikasyonu Standartları (GPS) kullanılmaktadır. GPS sistemi, tasarımcılar, üreticiler ve ölçümcüler arasında ortak bir dil oluşturmak amacıyla geliştirilmiştir ve ISO/TC 213 başlığı altında toplanmıştır. Bu tez çalışmasında, çeşitli iş parçalarının, GPS kapsamında ölçüm işlemleri yapılarak verileri toplanacak, elde edilen bu veriler bilgisayar ortamında değerlendirilmeye alınacaktır. Yüksek hassasiyette iş parçalarının geliştirilmesinde geometrik toleranslandırmaya değinilecektir.
