Özet:
İstanbul, kuruluşundan (M.Ö. 660) günümüze kadar önemli bir ticaret merkezi olmuş ve bunun neticesinde ticaret için gerekli olan mekanlar ortaya çıkmıştır. 1453'de Fetihten hemen sonra inşaa edilmeye başlanan arasta, be desten, çarşı ve dükkanların yanısıra hanlar önemli ticaret yapıları grubunu oluştururlar. İstanbul hanları inşaa edildikleri saha bakımından büyük alanlara oturmalarına rağmen, en az onlar kadar büyük olan camiler kadar yoğun ol arak incelenmemişlerdir. Bu bakımdan İstanbul'un tarihi çekirdeği içinde önemli bir yapılar topluluğunu oluşturan ve asırlar boyunca ticari merkez hüviyetiyle kültürümüzde önemli bir yere sahip olan "İstanbul Hanlar Bölgesi"nde yapılan araştırmalar sonucunda ölçek itibarıyla fazla büyük ol mayan ancak dahil olduğu mimari grup içinde önemli bir yere sahip olduğunu düşündüğümüz Halil Ağa Han (Cinci Han) araştırmanın ana konu sunu teşkil etmektedir. Günümüzün gelişen ve değişen şehir hayatında ihtiyaçlara cevap ve remeyen sivil mimarimizin sade ama kendi dönemi içinde gayet fonksiyonel ürünleri olan bu yapılar korunmaya ve bakıma muhtaç bir haldedirler. Bir çoğu yangınlarda veya imar hareketleriyle yıkılıp ortadan kalkmıştır. Mev cutların bazılarıysa amaç dışı kullanımların yanısıra ilgisizlik ve terkedilmişlekten dolayı harap haldedirler. Bu halde bulunan hanlardan biri olan Ha lil Ağa Hanı (Cinci Han) da aynı kaderi paylaşmaktadır. Bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Halil Ağa Hanı (Cinci Han)ın içinde bulunduğu İstanbul'un tarihi ticaret merkezinin şehrin kuruluşundan itibaren 19.yya kadar olan gelişimi ve ticaret bölgesini meydana getiren yapılar anlatılmaktadır. İkinci bölümde ise ticaret bölgesinin karakteristik yapılarından olan hanların Türk mimarisinin dönemleri içinde başlangıcından 19.yy'a kadar olan gelişimi yer almaktadır. üçüncü ve son bölümde İstanbul'un hanlar bölgesindeki yapılardan biri olan Halil ağa Hanı (Cinci Han)'ın bugünkü durumuyla beraber mimari ve yapısal analizinin yapıldığı, eserin İstanbul Hanları içindeki yeri ve önemini belirten ve koruma amaçlı bir müdahale için önerilerde bulunan re storasyon projesi yer almaktadır. Gerek yapının bugünkü durumuna (rölöve) ait, gerekse restitüsyon ve restorasyon projesine ait çizimler diğer analizlerle beraber ekte sunul muştur.
