Hasta ve muayene odalarının görsel konfor koşulları açısından incelenmesi ve değerlendirilmesi

Abstract

Sağlık yapılarında, kullanıcıların görsel eylemlerini doğru ve rahat bir biçimde gerçekleştirebilmelerini sağlayacak, optimum bir görsel ortamın (çevrenin) oluşturulması zorunludur. Bu ortam oluşturulurken de, belirli bir aydınlatma düzeninin kurulması gerekir. Kurulacak olan aydınlatma düzeninde, görsel algılamanın eksiksiz bir biçimde gerçekleştirilebilmesi için iyi görme koşullarının sağlanmasında etkin rol oynayan aydınlığın, niceliği, niteliği, ışıklılık ve çevrede yer alan yüzey özellikleri gibi önemli etkenler göz önünde bulundurulmalıdır. Bu çalışmada, sağlık yapılarının en önemli bölümlerinden olan, hasta ve muayene odalarında optimum görsel çevrenin oluşturulmasında rol oynayan görsel konfor etkenleri incelenerek, doğal ve yapay aydınlatma düzenlerinde bu etkenlere ilişkin temel koşullar saptanmıştır. Ayrıca, İstanbul 'daki 3 hastanede seçilen 6 hasta ve 3 muayene odası, görsel konfor koşullan ve aydınlatma düzenleri açısından incelenerek değerlendirilmiştir. Bu amaca yönelik olarak 8 bölüm oluşturulmuştur. Bu bölümler ve kapsamları şöyledir, 1. Bolüm, Bu bölümde konuya genel bir giriş yapılarak, sağlık yapılarının önemine değinilmiş ve yazının amaç ve kapsamı belirtilmiştir. Ayrıca, hasta ve muayene odalarının önemine değinilmiştir. 2. Bölüm, Bu bölümde, sağlık yapılarının tanımı ve sınıflandırılması yapılarak, hasta ve muayene odalarının, geniş bir uygulanma alanı olduğuna değinilmiştir. Ayrıca, sağlık yapılarının ana bölümleri verilerek, hasta ve muayene odalarının bulunduğu bölümler belirtilmiştir. 3. Bölüm, Hasta odalarının tanımı yapılarak, hasta odalarında uygulanın bakım çeşitleri belirtilmiş ve hasta odalarının sınıflandırılması yapılmıştır. Hasta odalarının sınıflandırılması, hasta sayısı, hastalık türü ve hastaların kalış süresi olarak 3 grupta ele alınarak incelenmiştir. 4. Bölüm, Bu bölümde, muayene odalarının tanımı ve kullanılış şekline göre sınıflandırılması yapılmıştır. 5.Bölüm, Aydınlatmanın tanımı yapılmış ve aydınlatmanın sağlık yapılan ile olan ilişkisi ve önemi belirtilmiştir. 6. Bölüm, Bu bölümde, önce, aydınlatmanın ve doğal ve yapay ışık kaynaklarının hasta odaları ile olan ilişkisi belirtilmiş ve hasta odalarında uygulanabilen ışık kaynaklarının özellikleri ve kullanım alanları belirtilmiştir. Daha sonra, hasta odasındaki eylemler belirlenerek, bu eylemlerin olumlu bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için olması gereken görsel konfor koşullan, aydınlığın niceliği, niteliği, ışıklılık ve çevrede bulunan yüzey özellikleri açısından ele alınmış ve gerekli koşullar ortaya konmuştur. Bu koşullan sağlayan aydınlatma düzenleri açıklanmıştır. 7. Bolüm, Bu bölümde, aydınlatmanın muayene odaları ile olan ilişkisi belirtilmiş ve muayene odalarında uygulanabilen ışık kaynaklan belirtilmiştir. Muayene odasındaki eylemler belirlenerek, bu eylemlerin olumlu bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için olması gereken görsel konfor koşullan, aydınlığın niceliği, niteliği, ışıklılık ve çevrede bulunan yüzey özellikleri açısından ele alınmış ve gerekli koşullar ortaya konmuştur. Bu koşullan sağlayan aydınlatma düzenleri açıklanmıştır. 8. Bölüm, Bu bölümde, mevcut olan hasta ve muayene odalarındaki düzenlerle elde edilen görsel konfor koşullan ile, saptanmış olan ve olması gereken görsel konfor koşullarının karşılaştırma ve değerlendirmesi yapılmıştır. Bu amaca yönelik olarak, 3 hastaneden, her birinden 2'şer olmak üzere, 6 hasta odası ve her birinden l'er olmak üzere, 3 muayene odası seçilmiştir. Seçilen odaların, aydınlatma düzenleri belirlenerek bu düzenler, aydınlığın niceliği, niteliği, ışıklılık ve çevrede yer alan yüzey özellikleri açısından incelenmiş ve değerlendirilmiştir. Hasta ve muayene odalarında oluşturulan aydınlatma düzeninin, farklı fizyolojik yapılan olan farklı eylemlerde bulunan ve farklı görsel konfor koşullarına gereksinim duyan kişilere yönelik olması gerekir. Ayrıca, oluşturulan aydınlatma düzeni, ayni anda tüm kullanıcıların görsel ihtiyacını karşılayabilmelidir. Bu nedenle, oluşturulacak aydınlatma düzenleri oldukça karmaşıktır. Gerekli görsel koşulların sağlanmaması durumunda yanlış teşhis (tanı), göz sağlığı bozulmaları, sinirlenme, yıpranma, yorulma v.b. gibi kötü sonuç verebilecek durumlar ortaya çıkabilmektedir. Ayni kötü sonuçlar, hasta odaları ve tüm diğer eylemlerin gerçekleştiği yerler için de geçerlidir. Bu nedenle, aydınlatma düzenlerinin oluşturulmasında dikkatli davranılarak, uygun görsel konfor koşullarının sağlanması gerekir.