Özet:
Bu çalışma, eğitim yapılarından öğretilebilir zihinsel özürlü çocuklar için özel eğitim okullarının tasarımına veri oluşturmak amacıyla yapılmıştır. İstanbul ili sınırları içinde kullanım halindeki üç öğretilebilir çocuklar okulunun paralelinde farklı ülke özel eğitim okulları incelenmiş ve bu konu ile ilgili yapılmış çalışmalar değerlendirilmiştir. Çalışmanın bir diğer amacı da mevcut binalar ile ilgili sorunların belirlenmesi ile gelecekte yapılacak binalara veri oluşturacak bilgi birikimini sağlamaktır. Çalışma kapsamında seçilen yöntem ve teknikler gözlem, görüşme, anket, literatür araştırması, plan, şema, fotoğraf ve krokilerle yapılan tespitlerdir. Çalışma 4 bölüm, sonuç ve eklerde sunulmuştur. 1. Bölümde problemin tanımı yapılmış, zihinsel özürlü çocukların genel özellikleri üzerinde durulmuş, esas konumuz olan öğretilebilir çocuk tanıtılmıştır. 2. Bölümde zihinsel özürlü çocukların eğitim ilkeleri ve eğitimlerinin tarihçesi anlatılmış, bu çocukların eğitimi için hizmet veren kurumlar ve çalışma yöntemlerine değinilmiş, öğretilebilir çocuklar okulunun genel özellikleri anlatılmıştır. 3. Bölümde farklı ülkelerden özel eğitim okulu örneklerine yer verilmiş, kullanıcı ihtiyaçları ve mekan özellikleri değerlendirilmiştir. 4. Bölümde değerlendirme çalışması kapsamında incelenen, İstanbul ili sınırları içindeki üç öğretilebilir çocuklar okulunda yapılan alan çalışması aktarılmış, bu okullarda mekan kullanımı, kullanıcı özellikleri ve ihtiyaçları incelenmiş, özel eğitim okulları tasarımı için veri oluşturulmaya çalışılmıştır. Sonuç bölümünde de İstanbul ili sınırlan içinde alan çalışması yapılan üç öğretilebilir çocuklar okulu ile diğer ülkelerden incelenen özel eğitim okulları belirli mekanlar ve diğer özellikleri yönünden kıyaslanarak anlatılmıştır. Ekler bölümünde, alan çalışmasında kullanılan soru cetveli, bazı istatistiki veriler, zihinsel özürlü çocuklar için özel sınıf öneri plan şeması, I. Özel Eğitim Konseyinde alınan kararlar ve İstanbul ili ile farklı ülkelerden incelenen özel eğitim okulları planlarmdakı mekanlar çizelgesi yer almaktadır.