Özet:
Çalışmamızın giriş bölümünde konunun amacı, kapsamı ve yöntemi tanıtıldıktan sonra külliye ve medrese mimarlığının gelişimi kısaca verilmeye çalışılmıştır. Tanımı ve kuruluş amacı anlatılan külliye mimarlığının çeşitli örneklerle tarihsel gelişimi incelenmiş, Sinan dönemine ait külliyeler özellikleriyle birlikte tanıtılmıştır. Medrese mimarlığının anlatıldığı kısmı ise daha kapsamlı olarak ele alınmıştır. Bu bölümde medresenin tanımı yapılmış, bir eğitim kurumu olarak yapısı incelenmiştir. Medreselere gelirin nasıl sağlandığı, mezheplerin medrese yapısını nasıl etkilediği, eğitim süreleri, öğretmen ve öğrenci sayısının neye göre değiştiği ve okutulan derslere göre medreselerin aldıkları isimler açıklanmaya çalışılmıştır. Ayrıca kaç tip medrese olduğu ve bu medreselerin tarihsel gelişimi çeşitli örneklerle anlatılmıştır. İkinci bölümde Kılıç Ali Paşa Medresesi vaziyet planı, mekansal, yapısal, cephe ve bezeme özellikleri açısından dönemin diğer medreseleriyle birlikte ele alınmış, XVLyy'da Mimar Sinan tarafından yapılmış 26 medreseyi incelediğimiz bir katalog hazırlanmıştır. Katalogun değerlendirilmesiyle Sinan'ın günümüze ulaşabilen medreselerinin tasarımında hangi faktörlerin rol aldığı belirlenmeye çalışılmıştır. Üçüncü bölümde Kılıç Ali Paşa Külliyesi ve yakın çevresi tanıtılmaya çalışılmıştır. Tophane çevresi tanıtılırken bölgenin topograıîk durumu, tarihsel gelişimi ve fiziksel olarak nasıl biçimlendiği ele alınmıştır. Kılıç Ali Paşa Külliyesi'nin ise yapım tarihi, yaptıranı ve genel yerleşim özellikleri incelendikten sonra külliyeyi oluşturan yapılar vaziyet planı ölçeğinde tek tek ele alınmış, mekansal ve yapısal özellikleri incelenmiştir. Kılıç Ali Paşa Medresesi'nin ayrıntılı olarak incelendiği dördüncü bölümde mekansal, yapısal, cephe ve bezeme özellikleri ele alınmış, yapının rölöve ve restitüsyon projeleri hazırlanmıştır. 2. bölümde incelenen katalog verilerine göre Kılıç Ali Paşa Medresesi'nin diğer medreselerle ortak olan ve olmayan özellikleri ışığında medresenin dönem içindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Beşinci bölümde medresede fonksiyonel, strüktürel ve malzemeye yönelik hasarlar belirlenmiş ve bu hasarları oluşturan nedenler anlatılmıştır. Ayrıca medresede oluşan hasarlara karşı yapılacak müdahaleler belirlenmiş ve bu amaçla restorasyon projesi hazırlanmıştır. Çalışma altıncı bölümle sonuçlanmaktadır. Bu bölümde koruma önerileri geliştirilerek, medreseye verilecek işlev ve bu işlevin gerektirdiği donanım belirlenmeye çalışılmıştır.
