İstanbul Kozyatağı Ferik Hacı Hüseyin Paşa Köşkü, tarihsel gelişimi, koruma sorunları ve öneriler

Abstract

İnceleme konumuz olan Ferik Hacı Hüseyin Paşa Köşkü ve çevresi bugün, İstanbul kentinin Anadolu yakasının önemli yoğun iskan sahası içinde yer almaktadır. Özellikle 18. yy. sonu ve 19. yy. 'da yerleşime açılan bölgede, geniş bağlar ve bahçeler içinde yer alan birbirinden güzel köşkler, dönemin sayfiye yerleşim düzenini ve mimari özelliklerini gözler önüne sermektedirler. Gittikçe kalabalıklaşan şehirde, 1950lerden itibaren sanayinin de Anadolu yakasına geçmesiyle birlikte, bu bölgede hızlı bir nüfus patlaması görülmektedir. Zamanında geniş alanlara sahip bu sayfiye köşklerinin bahçelerinde bugün yoğun nüfus artışını karşılamak amacıyla, siteler halinde beton bloklar yapılmış, fakat arsalarının kullanıldığı bu köşkler ilgisizlik ve bakımsızlık nedeniyle birer birer yok olmaya başlamıştır. Ferik Hacı Hüseyin Paşa Köşkü, bölgedeki eski gelenekleri, kültürü ve yaşantıyı bize anlatması bakımından çevredeki diğer örnekleriyle birlikte ayakta durmaya çalışan nadir örneklerden biridir. Bunlar bize bölgenin zamanında çok farklı bir yaşantıya sahip olduğunu kanıtlamaktadırlar. Köşk aynı zamanda, iç ve dış teyzinat bakımından yapıldığı dönemin mimarı özelliklerini bize anlatması açısından önemli bir belgedir. Fakat, yangın geçirdikten sonra iyice tahrip olan ve dış etkilere açık kalan yapıda bugün hem doğa koşulları, hem de insan faktörü etkisiyle aşınma ve bozulmalar, çökmeler meydana gelmiştir ve bu durum halen de devam etmektedir. Bu değerli yapıyı tekrar yaşatmak, günümüz koşullarına uygun şekilde kullanmak ve gelecek nesillere de bırakabilmek için acilen kurtarma çalışmaları yapılmalı ve uygulanmalıdır. Gerçek bir korumanın yapılabilmesi için yapı çok iyi tanınmalıdır. Bu nedenle öncelikle, yapının detaylı rölövesi alınıp, iskelet yapısı en ince ayrıntılarıyla araştırılmış ve tüm detaylar fotoğraflarla belgelenmiştir. Daha sonra doğa ve insan tarafından yapıya verilen zarar değerlendirilmesi yapılmış, restitüsyon ve restorasyon çalışmaları yapılmıştır. Burada kullanılacak teknikler bilimsel bir yolla araştırılıp, binanın tekrar yaşatılmasında en faydalı ve doğru yöntemin seçilmesi sağlanmıştır. Ayrıca çevre verilen de araştırılmış, çözümde bu kaynaklardan yararlanılmıştır.