Yapı dış yüzey sıvalarında oluşan sorunların belirlenmesi ve çözüm önerileri

Abstract

İnsanların barınmak için meydana getirdikleri yapıların dış kabuğu, hızlı sanayileşme ve çarpık kentleşme ile kirlenen atmosfer etkileri altında kalmakta ve yapının korunma gereksinimi artmaktadır. Burada görev koruyucu kaplama malzemelerine düşmektedir. Bunlardan biri de sıvadır. Bağlayıcılar (kireç, çimento, alçı, sentetikler), dolgu gereçleri (kum, çakıl, kırma taş...), su ve boya maddelerinin karışımından elde edilen, yapıyı atmosfer etkilerinden korumak, estetik ve üzerine uygulanacak kaplama için düzgün yüzey elde etmek amacıyla duvar gövdesi üzerine uygulanan yapı bileşenine sıva denir. Duvar yüzeylerine uygulanırken yüklendikleri işlev açısından kaba ve ince sıva olmak üzere iki katmandan oluşan sıvalar, bağlayıcı türüne, uygulama yöntemine ve karışımın üretimine göre sınıflandırılırlar. Duvar gövdesi, taş, tuğla, ahşap, beton ya da hafif betonla oluşturulabilir. Sıva uygulamasında, duvarı oluşturan gerecin türünü ve sıva ile etkileşimini belirlemek gerekir. Yapı dış yüzeyleri, ısı, su ve nem, gazlar, güneş ışınları, yangın, mikroorganizmalar, bitkiler ve katı zararlılar, yükler ve kuvvetler gibi etmenlere maruz kalmaktadır. Bu etmenler doğrultusunda yüzeye uygun seçilmemiş sıva, yapıyı istenen düzeyde koruyamaz ve hem kendi hem de duvar bünyesinde hasarların oluşmasına neden olur. Yapı dış yüzeyinde, çatlamalar, çiçeklenmeler, renk değişimleri, kabarma ve dökülmeler şeklinde görülen hasarlar, sıva tabanının değişik gereçlerden oluşması, düzgün ve temiz olmaması, sıva harcının doğru oranlarda ve kaliteli malzemelerle oluşturulmaması, uygulama koşullarının elverişsiz ve işçilik niteliğinin yetersiz olmasından meydana gelir. Yapı dış yüzeylerinde oluşan bu hasarları engellemek amacıyla yapının planlama aşamasının başlangıcından itibaren tasarımcı ve uygulayıcının uyması gereken aşağıdaki öneri ilkeleri belirlenmiştir:. Yapının maruz kaldığı çevresel etmenleri belirlemek.. Sıvanın uygulanacağı yüzeyi ve yüzeyin gerektirdiği koşulları belirlemek.. Sıva türleri, bileşimleri, uygulama yüzeyi ve yüzeyin niteliği, uygulama yöntemleri ve sıva türünün özellikleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmak.. Çevresel etmenler, yüzey ve sıva ilişkisi düşünülerek uygun sıva seçimini yapmak.. Seçilen sıva türünün karışımını, bileşimine ve niteliklerine göre hazırlamak.. Karışımı hazırlanan sıvanın, uygulama yöntemine bağlı kalarak eğitimli ve deneyimli kişilerce uygulanmasını sağlamak. Yapı dış yüzeylerinde sıva uygulamalarında tasarımcı ve uygulayıcılar, yukarıda belirtilen öneri ilkeler doğrultusunda sıvadan beklenen özellikleri istenen düzeyde gerçekleştirebilirler.