Özet:
Gelişmekte olan Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne girme çabalan sonucu Küçük ve Orta ölçekli işletmelerin varlığı gündeme gelmiştir. Ekonomiyi sürükleyen ve ona dinamikler getiren inşaat sektöründe bu kavram soyut kalmıştır. Fazla sermaye gerektirmeyen yüklenici inşaat işletmesi kuruluşu genel olarak müteahhit firma olarak adlandırılmıştır. Türkiye'de konu ile ilgili otorite olarak kurulan KOSKEB, inşaat sektörünü imalat sektöründen saymamış ve bu konuda bir tanımlama getirememiştir. Burada esas sorun inşaat sektörünün diğer sektörlerden farklarıdır. Tez araştırmasının 1. Bölümünde çalışmanın tanımlaması yapılmış, 2. Bölümde de inşaat sektörünün durumu ve diğer sektörlerle arasındaki gözlemlenen farklar ortaya konmuştur. 3. Bölümde Küçük ve Orta ölçekli İşletme tanımları ve inşaat sektöründeki karşılıkları aranmıştır. İnşaat sektörünün konumuzu ilgilendiren en önemli özelliği, her proje döneminde çalışan grupların farklılığı ve her proje grubu için ayrı bir sözleşme düzenlenmesidir. Proje teslim sistemleri, (project delivery systems) sektör içinde yer alanların (kullanıcı-tasarımcı-uygulayıcı) sözleşmeyle bir araya geliş biçimlerini ifade etmektedir. Sözleşmeler (contractors) oluşan ekipler arasındaki ilişkiyi ve yapılan işin karşılğı ödemelerin nasıl olacağını organize etmektedir. 4.Bölümde proje teslim sistemlerinden ve organizasyonlarından bahsedilmiştir Araştırmanın ikinci önemli noktası, Türkiye şartlarında proje teslim sistemlerinden biri olarak gündeme gelen yap-sat sunum biçimidir. Bu sunum, inşaat sektöründe götürü usul (lumpsum) sözleşmede ücretin arsa payı yada kat karşılığı olarak verilmesi olarak tanımlanmaktadır. Araştırma sırasında Küçük ve Orta Ölçekli yüklenici inşaat işletmelerinin (müteahhitler) ekonominin sıkıştığı noktalarda bile kat karşılığı inşaat yani yapsat inşaat sunumunun tercih ettiği gözlenlenmiştir. Sözleşmelerin ilişkileri düzenlemesi hukuki bir durumu gerektirir.ö.bölümde Türk Hukuk Sistemi'nde Borçlar Hukuku'nun 353.-371. maddelerinde tarif edilen yapıt sözleşmeleri anlatılmıştır.Sözleşmelerin dayanağı olan kanunlara ve sözleşmenin hukuki ve teknik yapısına bu bölümde yer verilmiştir. İnşaat sektörü bu kadar önemli iken yeterince araştırılıp geliştirilememiş olması sözleşmeler konusunu da etkilemiştir. Bu güne kadar yapılan sözleşmeler borçlar kanununun yetersizliği sebebi ile ilgili mahkemeler tarafından yorumlanarak karara varılmasına sebep olmuştur. Bu çalışma ile, inşaat sektöründe önemli bir eyri olan küçük ve orta ölçekli yüklenici inşaat işletmelerinin kullandıkları kat karşılığı inşaat sözleşmelerinden bahsedilerek, konu ile ilgili teknik elemanların (mimar, mühendis, müteahhitler v.b.) bu konuda fikir sahibi olması amaçlanmıştır. Konunun sadece bir hukuk konusu olduğu ve avukatlarca yorumlanabileceği görüşünün yanısıra bu konuda daha anlaşılabilir bir dille yaklaşım sergilenmeye çalışılmıştır.
