Özet:
Bu çalışmada "İstanbul'daki Osmanlı Dönemi Kütüphane Yapılan", mimari açıdan araştırılıp değerlendirilerek, hangi mimarı anlayış ve konseptte planlanmış olduklarının çözümlenmesi hedeflenmiştir. Dönem sınırlaması yapılmadan İstanbul'daki mevcut Osmanlı Kütüphaneleri tesbit edilmiş, bunlardan kütüphane amaçlı inşa edilmeyip de sonradan ışlevlendınlenler ayıklanarak, bir liste oluşturulmuştur. Bu şekilde tesbit edilen kütüphaneler mimari açıdan değerlendirilerek katalog hazırlanmış ve çeşitli açılardan sınıflandırmalar yapılmıştır. Osmanlı Kütüphaneleri pek çok hayır kurumu gibi halk tarafından vakıf eserleri olarak ortaya çıkmaktadır. Kültürümüzün yazılı ve basılı eserlerini yüzyıllar boyu koruyan, saklayan ve günümüze aktaran kütüphanelerimiz çok önemli kültür yapılanmızdır. Kütüphane oluşumu ihtiyacın ve kitap mevcudunun artmasına bağlı bir gelişim göstermektedir. Cami ve medreselerdeki kitap raflarını bu yapılarda ayrılan özel odalar izlemiş ve sonunda kütüphane binalarının tasarlanıp inşaa edilmesi gerçekleşmiştir. Osmanlı Kütüphaneleri çok kompleks yapılar olarak karşımıza çıkmamaktadır. İhtiyaçlara asgari düzeyde cevap verebilecek büyüklükte tasarlanmışlardır Tek bir mekandan oluşabildiği gibi banisinin gücü ve isteğine göre okuma salonu, kitap deposu, revak, tuvalet, hademe odası. meşruta...gibi mekanları da bulundurabilmektedir. Osmanlı Kütüphaneleri konumlarına göre:. Bağımsız Kütüphaneler . Külliye îçi Kütüphaneler Ayrık Başka yapıya bitişik olarak bulunmaktadır Okuma salonu plan tıpı ise aşağıdaki biçimde sınıflandırılmaktadır:. Merkezi Planlı Kare Haçvari Eyvanlı. Eksene Bağlı Dikdörtgen Çokgen Kütüphanelerin büyük çoğunluğu özgün işlevini sürdürmemektedir. Bazdan vakıflar tarafından satılmış ya da kiraya verilmiştir. Kolleksiyonları ise bir kaçı dışında Süleymaniye ve Millet Kütüphanelerinde toplanmıştır.
