Özet:
Altı bölümden oluşan bu çalışmanın giriş bölümünde konunun amacı, kapsamı ve yöntemi tanıtılmıştır. Birinci bölümde, Osmanlı saray mimarisinin gelişimi mevcut kaynaklardan yararlanılarak lenmektedir. Tanımı ve kuruluş amacı ile birlikte saray mimarlığının tarihsel gelişimi kısaca anlatılmakta, Osmanlı dönemine ait saray yapıları özellikleriyle birlikte çeşitli örneklerle tanıtılmaktadır. İkinci bölümde, Yıldız Sarayı kompleksi bir bütün olarak ele alınarak tarihi ve genel yerleşim düzeni açısından incelenmektedir. Bu inceleme, arazi kullanımı, bahçe düzeni ve topografık özelliklerin genel yerleşime etkileri konularını da içermektedir. Genel yerleşim düzeninde ise sarayın çeşitli bölümleri ve bu bölümleri oluşturan yapılar tek tek ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde, Osmanlı saraylarında harem olgusu, haremin saray düzenindeki işlevsel konumu ve diğer birimlerle ilişkisi, mimari ve sosyolojik açılardan incelenmekte, padişah haremi de denilen Harem-i Hümayun ile saray kadınlarının yaşadıkları mekanları içeren harem yapı grupları ele alınmaktadır. Dördüncü bölümde, Yıldız Sarayı Kadınefendiler Dairesi, tarihsel gelişim süreci içinde irdelenmekte, hazırlanan rölöveler yardımı ile yapının mevcut durumu, bozulmaları, yapım sistemi, taşıyıcı sistemi, mimari tanımlaması ve işlevi, plan düzeni ve özellikleri, cephe düzeni, mimari elemanları ve bezeme özellikleri anlatılmaktadır. Bölümün sonunda, Kadınefendiler Dairesi'ndeki işlevsel, strüktürel ve malzemeye yönelik bozulmalar belirlenerek, bunların nedenleri üzerinde durulmaktadır. Beşinci bölümde, yapının restorasyonuna yönelik bir proje önerisi hazırlanarak koruma ve restorasyon önerileri sunulmaktadır. Çalışma, ulaşılan sonuçların saptandığı altıncı bölümle sonlanmaktadır.
