Konik yansıtıcıların iç mekan aydınlatma düzenlerindeki yeri ve karşılaştırması

Abstract

Kapalı bir mekandaki aydınlatma düzeni, mekanın işlevsel ve yapımsal özelliklerine göre saptanan, gerekli aydınlık niceliği ve niteliğini oluşturmak için kurulur. Aydınlatma düzeninin kurulmasında temel araç aydınlatma aygıtıdır ve hacim içinde iyi görme koşullarının eksiksiz sağlanabilmesi, önemli ölçüde aygıt özelliklerinin doğru belirlenmesine bağlıdır. Lamba ışığının istenen nicelik ve nitelikteki aydınlığı sağlamak üzere biçimlendirilmesi ise, aydınlatma aygıtının belirli nitelikleri taşıması durumunda gerçekleştirilebilir. Öte yandan, aygıt özelliklerinin doğru saptanması, aydınlatma düzeninin, iç mimari anlatımla, mekan özellikleri ve yapımsal gereçlerle uyumunun sağlanması açısından da önemli rol oynar. Bu çalışmanın amacı,. düzgün yansıma yapan konik yansıtıcıların (paraboloit, elipsoit, hiperboloit) aydınlatma özelliklerini belirleyip karşılaştırmak,. yapılan belirleme ve karşılaştırmalar sonucunda, konik yansıtıcıların iç mimari düzende yer alış biçimleri ve kullanım alanlarım ortaya koymaktır. Belirtilen amaca yönelik yapılan bu çalışma, yedi ana bölüm ve ekler bölümünden oluşmaktadır. Bölüm l'de konuya giriş yapılarak, çalışmanın amaç ve kapsamı belirtilmiştir. Bölüm 2'de, aydınlatma aygıtının tanımı yapılmış, aydınlatma düzenlerinde önemli rol oynamasının nedenleri ve özellikleri açıklanmıştır. Bölüm 3'te, aydınlatma aygıtının, aydınlatma özellikleri belirtilmiştir. Bir aygıtm aydınlatma özelliklerini belirleyen büyüklüklerden, ışık yeğinlik dağılımı, ışık akısı dağılımı, geriverim ve aydınlık düzeyi dağılımı konulan ele alınmıştır. Bölüm 4'te, aydınlatma aygıtının yapım özellikleri konusuna değinilmiş ve aygıt gerecinin ışığı yansıtma-geçirme özellikleri ile aygıtm geometrik özelliklerine ilişkin temel bilgiler verilmiştir. Bölüm S'te düzgün yansıma yapan konik yansıtıcılar (paraboloit, elipsoit, hiperboloit), bölüm 3'te belirtilen, aydınlatma özellikleri açısından incelenmiştir. Her yansıtıcı türü için değişik değerler verilerek saptanan, S ayrı durum belirlenmiştir. 15 yansıtıcının içinde üç farklı boyutta ışık kaynağının bulunması durumu için, toplam 45 ayrı ışık yeğinlik eğrisi oluşturulmuştur. Ayrıca, üç değişik aygıt yüksekliği ele alınarak, hiperboloit yansıtıcıya ilişkin 45 adet aydınlık düzeyi eğrisi, hacim açısı yöntemi aracılığı ile elde edilmiştir. Seçilen 15 ayrı yansıtıcının geriverim değeri hesaplanmıştır. Bölüm 6' da aydınlatma özellikleri belirlenen paraboloit, elipsoit, hiperboloit yansıtıcıların aydınlatma özellikleri, ışık yeğinliği dağılımı, ışık akısı dağılımı, geriverim değeri ve aydınlık düzeyi dağılımı açısından karşılaştırılmıştır. vıı Bölüm 7'de, konik yansıtıcılı aydınlatma aygıtlarının iç mimari düzende yer alış biçimleri konusunda bir sınıflandırma yapılmıştır. Ayrıca, bölüm 6' da yapılan karşılaştırmalara dayanarak, paraboloit, elipsoit ve hiperboloit yansıtıcıların kullanım amaçlan ve alanları saptanmaya çalışılmıştır. Bölüm 8'de, sonuç olarak, yansıtıcıların aydınlatma özellikleri ve iç mimaride kullanım biçimleri konusunda yapılan saptamalar değerlendirilmiştir. Ekler bölümünde ise, yukarıda belirtilen konuların açıklanmasına yardımcı olan kimi kuramsal bilgiler, hacim açısı yöntemi, ve çalışma sürecinde oluşturulan hiperboloit yansıtıcı çizimleri ve aydınlık düzeyi eğrileri verilmiştir.