Özet:
Tezin birinci bölümünde çalışmanın amacı, kapsam ve yönteminin açıklanması üzerinde durulmuştur. ikinci bölümde Azapkapı semtinin tarihçesi, geçirdiği fiziksel değişimler bağlanımda Osmanlı dönemi öncesi ve sonrası diye iki bölüme ayrılarak, mevcut veya günümüze ulaşmamış yapılarıyla tanıtılmaya çalışılmıştır. Yapılar bir katalog düzeni içinde sunulurken, semtin geüşiminde etkin öğelerden biri olan Galata Surları ile tezin asıl konusu Saliha Sultan Çeşmesi 'ni bir külliyeye tamamlayan Sıbyan Mektebi üzerinde daha çok ayrıntıya girilmek istenmiş ve 1957 yılındaki imar hareketleri sırasında yıkılarak ortadan kaldırılan Mektep için bir restitüsyon çalışması hazırlanmıştır. Mektebin anlatımı restitüsyon çizimleriyle desteklenmiştir. Bu arada semtin mevcut fiziksel verileri değerlendirilerek, günümüzdeki özelliklerini saptamak amacıyla bazı kentsel analiz çalışmaları yapılmıştır. Üçüncü bölümün konusunu, Azapkapı semtinin 18. yüzyıldan günümüze ulaşmış amtsal yapılarından biri olan Saliha Sultan Çeşmesi oluşturmaktadır. Yapının mimari ve sanatsal özelliklerine değinilmiş, rölöve ve restitüsyon çizimleri, gravürler, fotoğraflar ve haritalar ile anlatım desteklenmiştir. Dördüncü bölümde, Azapkapı Saliha Sultan Çeşmesi ve yakın çevresi için hazırlanan koruma ve restorasyon önerileri sunulmaktadır. Bu bölümde önce yapıda bozulmalara neden olan etkenler, daha sonra bozulmaların giderilmesi için alınması gereken önlemler ve gerekli restorasyon müdahaleleri anlatılmış, sözlü anlatımlar hasar tespit ve restorasyon çizimleri ile desteklenmiştir. Ayrıca yakın çevresinin de yapı ile bütünleşmesini sağlayacak çevre düzenleme ve yeni işlev önerileri getirilmektedir. Son bölümde, restorasyondan sonra korumanın devamlılığını sağlamak ve yapının denetlenmesi konusunda öneriler yer almaktadır.
