Özet:
1950'lerden itibaren başta İngiltere olmak üzere tüm Avrupa ülkelerinde ortaya çıkan Endüstri Arkeolojisi, endüstri ile ilgili yapı, alan ve makinalann korunması, araştırılması ve belgelenmesi amacıyla yapılan çalışmaları kapsamaktadır. Günümüzde tüm dünyada üniversitelerde bu konuyla ilgili çeşitli araştırmalar yapılmakta ve endüstriyel kültür mirasının korunması problemi ile ilgili çözüm önerileri geliştirilmektedir. Araştırmanın amacı, Endüstri Arkeolojisi kapsamında, "İstanbul'daki 19.yy endüstri yapılarında işlev dönüşümüne bağlı mimari mekan analizi" olarak belirlenmiştir. Tezin kurgusu şu adımlar doğrultusunda oluşturulmuştur. Bölüm 2'de, Endüstri Devrimi sonucu oluşan sanayileşme sürecinin Avrupa' daki kentsel, teknolojik ve sosyal etkileri belirtilmiş ve buna bağlı olarak değişen mimari yapılar incelenmiştir. Bölüm 3'te, Endüstri Arkeolojisi kavramı ve konunu ortaya çıkışı araştırılmıştır. Endüstriyel Arkeolojik yapılarda, işlev dönüşümü olgusuna bağlı mimari mekan analizini incelemek amacıyla yurt dışından (Avrupa) seçilen örnekler bölgesel ve yapı tipi olarak araştırılmıştır. Bölüm 4'te, Endüstri Devrimi'nin ülkemizdeki etkileri, İstanbul örneği üzerinde durularak belirtilmiş ve İstanbul'daki seçilmiş olan örnekler doğrultusunda 1 9.yy endüstri yapılarında işlev dönüşümüne bağlı mimari mekan analizi olgusu araştırılmıştır. Bölüm 5'te, Yapılan analizler sonucunda, Yapıldıkları dönemde kent merkezlerinden uzak alanlarda konumlanan ancak günümüzde kent merkezlerinde veya merkeze yakın, rant değeri yüksek yerlerde bulunan tarihi endüstri yapılarında, mimari mekan değişimi ve bu yapıların yeniden işlevlendirilmesi sonucu şehir imajına kazandırılan yeni mekanlar üzerinde durulmuş, konu sosyo-kültürel ve mimari mekan kullanımı açısından ele alınarak incelenmiştir.
