Bilimkurgu sineması yapım tasarımı sürecinde bilgisayar teknolojilerinin kullanımı

Abstract

Bilgisayar teknolojilerinin mimari tasarım ve sunum sürecinde kullanılmaya başlamasıyla, bu teknolojilerin nasıl kullanılacağı sorusu da mimarlık gündemine oturmuştur. Bugün mimarlar bilgisayar teknolojilerini, yoğun olarak öncelikle çizime ve sunuma yardımcı olması için kullanmaktadır. Ancak bilgisayar teknolojilerinin kullanılmaya başlandığı ilk dönemlerde ender olarak yapılan bilgisayar destekli "tasarım" çalışmalarının da, son dönemde giderek yaygınlaştığını söylemek mümkündür. Özellikle sunum ve tasarım alanlarında mimarların bilgisayar teknolojilerini kullanım biçimi, bilimkurgu sinemasındaki kullanım biçimiyle paralellikler göstermektedir. Çünkü iki disiplin de bilgisayarın sayısal ortamını "henüz gerçekleşmemiş mekan ya da kent tasarımlarını hayata geçirmek için" kullanmaktadır. Kaldı ki, bilimkurgu sineması örneklerine bakıldığında, mekan tasarımından sorumlu olan yapım tasarımcılarının bilgisayar teknolojilerini başarıyla kullandıkları görülmektedir. Bu açıdan mimarın, bilgisayar teknolojilerinin kullanımı konusunda bilimkurgu sineması yapım tasarımcısının tekniklerini öğrenmesi yararlı olacaktır. Bu araştırmanın konusunu da bu teknikler oluşturmaktadır. Araştırmada bilimkurgu sineması türünün tanımını yapılabilmesi ve diğer sinema türlerinden ayrılması için, öncelikle sinemanın tarihçesi üzerinde durulmuştur. Ardından da sinema sanatında bilimkurgunun yerinin belirlenmesi için, bilimkurgunun tarihsel kaynaklan olan ütopyalar ve bilimkurgu edebiyatı incelenmiştir. Bu incelemede tarih sırası takip edilmiş, önce ütopyalar, ardından bilimkurgu edebiyatı ve son olarak da bilimkurgu sinemasının tarihçesi incelenmiştir. Bilimkurgu sinemasının yapım tasarımında ne şekilde farklılıklar gösterdiğini tanımlayabilmek için de, bilimkurgu sinemasının üzerinde durduğu konular ve bu konulara bağlı olarak sunduğu görünümler incelenmiştir. Bütün bu bilgiler ışığında da bilimkurgu sinemasının teknolojiyle olan bağlantısı üzerinde durulmuştur. Bilimkurgu sinemasının yapım tasarımı, sinemanın yapım tasarımından farklı olarak ele alınamayacağı için, yapım tasarımının tarihçesi, temel kavranılan ve süreci incelenmiş, ardından da bilimkurgu sinemasının yapım tasarımında ne gibi farklılıklar gösterdiği ortaya konulmuştur. Bu farklılıkların tam olarak tanımlanabilmesi için bilimkurgu sinemasının önemli örneklerinden biri olan "Blade Runner" filminin yapım tasannu çalışması aktarılmıştır. Bilimkurgu sinemasının yapım tasarımı sürecinin incelenmesinden sonra, tarih sırası izlenerek, bilgisayar teknolojilerinin bu yapım sürecine dahil olduğu ilk örnek olan "Yıldız Savaşları" filminden itibaren, sinema yapım tasarımına getirdiği yenilikler ortaya konmuş ardından da bilgisayar teknolojilerinin bilimkurgu sineması yapım tasarımındaki kullanım biçimleri tematik olarak sınıflandırılmıştı. Sonuç bölümünde ise, hem bilimkurgu sinemasının yapım tasarımında bilgisayar teknolojilerini kullanım biçimi değerlendirilmiş, bu değerlendirme sonunda hem mimarlık hem de bilimkurgu sineması için uzgörülerde bulunulmuştur. Bu kullanım biçimlerinin mimarlar için ne ifade edebileceği ve mimarlık eğitiminde ne şekilde yer alabileceği üzerine tartışılmıştır.