Özet:
Çağdaş mimarlık söylemleri, İslami düşünceye çeşitli biçimlerde yaslanarak mimari söylem üreten bir alanı banndranaktadur. Genel anlamda Müslüman coğrafyalarda üretilen mimarlığın ve mimari söylemlerin mevcut görüntüsü, onları özgöndergesel bir alan olarak ele alabilme olanağı sunmamaktadır. Bu nedenle tez içinde, hem coğrafi hem de zaman yayılımı olarak olabildiğince geniş bir yelpazede İslami düşünce ve söylem paketine, mimari söylemlerin beslendiği alam tanımlamaları bağlanımda yer verilmiştir. Bu geniş çerçevenin çizilmesinin nedeni, İslami mimarlık söylemleri içinde karşılaşılacak çeşitli kurguların, göndermelerin ve diğer alanlarla etküeşimlerinin genel bir görüntüsünü ortaya koyma çabasıdır. Bu çalışmada, İslami mimarlık söylemlerinin üretilme nedenleri ve yolları ile genel anlamda bu üretim alanının modernleşmeyle gerilimli ilişkisi incelenmektedir. Bu inceleme, farklı toplumsal, kültürel ve tarihsel durumlar ile kimlik tanımlamasıyla ilgili çeşitli noktalara referans veren mimarlık söylernlerinin karşılaştırmalı bir çözümlemesi yoluyla gerçekleştirilmektedir. Tez çalışmasında, İslami söylemlerin doğuşundan bugüne, bu alanı vareden koşul, durum ve dinamiklerle birlikte, bu alanın mimarlığa nasıl yansıdığı, hangi gerekçelerle yeniden üretildiği ve karşılaşılan sorunları aşma yollarının nasıl biçimlendirildiğinin araştırılması amaçlanmıştır.