Özet:
Osmanlı İmparatorluğu'nun son saray kompleksi olan Yıldız Sarayı, gerek oluşum süreci ve fiziksel özellikleri, gerekse günümüzdeki yoğun kullanımı nedeni ile koruma kavramları kapsamında incelenmesi gereken değerlere sahiptir. Damatlar Dairesi, bu kompleks içinde ikinci avluda yer alır. Yıldız Sarayı'nın gelişim süreci incelendiğinde, Damatlar Dairesi'nin II. Abdülhamit döneminde (1876-1909) yapıldığı tespit edilmektedir. Yapı günümüzde Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi binasıdır. Damatlar Dairesi bu tezin ana konusunu oluşturmaktadır. Giriş bölümünde, çalışmanın kapsamı, izlenen yöntemler ve elde edilen bulgular hakkında bilgiler verilmiştir. Damatlar Dairesi'nin mimari özelliklerini, bugünkü durumunu ve sorunlarını değerlendirebilmek için aynı dönemde İstanbul da yapılmış diğer saray yapılarının oluşum süreçlerini incelemek gerekmiştir. Bu nedenle çalışmanın ikinci bölümünde, 19.yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olan İstanbul'un 19. yüzyıl'daki yerleşimi ve gelişimi araştırılmış, bu doğrultuda İstanbul'daki 19. yüzyıl saray yapıları ele alınmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Yıldız Sarayı ele alınmış, sarayın tarihsel oluşumu incelenmiş, genel yerleşim düzeni ve Saray içindeki yapılar alt başlıklar halinde açıklanmıştır. Dördüncü bölümde Damatlar Dairesi'nin Yıldız Sarayı'ndaki konumu ve mimari özelikleri incelenmiş, bilimsel ölçme ve belgeleme yöntemleri kullanılarak mevcut durum analizi yapılmıştır. Yapının, kaynak araştırması sonucunda ortaya çıkan belgelere göre ve analoji metodu kullanılarak restitüsyon önerisi hazırlanmıştır. Elde edilen tespitler doğrultusunda Damatlar Dairesi'nin bugünkü durumu değerlendirilmiş ve restorasyon önerisi geliştirilmiştir. Son bölüm olan beşinci bölümde ise, çalışmanın bir değerlendirilmesi yapılmıştır.
