Özet:
Kent modeli, belirli bir coğrafya ve/veya kültür alanına ait kentleri belirli bir ya da birkaç parametreyi esas alarak kolay kavranabilir bir sınıflandırma içinde betimlemek için üretilmiş bir toplum bilimsel kalıp olarak tanımlanabilir. İslam kenti modeli de böyle bir amaçla inşa edilmiştir. Ancak, genel anlamda bu model, özellikle Arap dünyasındaki kentlerin incelenmesi için kullanılmıştır. Üstelik, araştırmacılarının geniş bir coğrafyayı tek bir başlık altında sınıflandırarak zengin bir çeşitliliğin yalın bir tek tipleşme içinde kavranmasına yol açtıkları söylenebilir. Bu da kentsel araştırmalar için, en azından gerçekçi bir yaklaşım sayılamaz. Ayrıca, bu modeli oluşturma kaygısının sadece bilimsel bir yaklaşım aksaklığından ibaret olmadığı ve 19. yüzyıl kökenli oryantalist dünya kavrayışıyla yakından ilişkili olduğu da düşünülebilir. Bu nedenle tez içinde, Batı'nın İslam kenti kavramını var eden ilgisinin oryantalizm ile ilişkisi bir ana irdeleme ekseni olarak yer almıştır. Tezin amacı,bu modeli tanımlamaktan çok, modeli inşa etmeye yol açan ihtiyacın ne olduğunu aydınlatmaktır. Dolayısıyla, söz konusu modelin mevcut tanımları ele alınarak tarihi araştırılmıştır. "İslam kenti" modeline yönelik eleştirel yaklaşımlara da yine bu tarihsel araştırma kapsamında yer verilmiştir
