Özet:
Mardin şehri, yüzlerce yıllık tarihi birikimi ve korunmuş geleneksel mimarisiyle tümüyle kültürel miras olarak kabul gören ender bir şehirdir. Ancak bu kültürel mirasın günümüz yapısal ihtiyaçları karşısında bozulmaya uğrama ve kaybedilme tehlikesi bulunmaktadır.Özellikle konut, eğitim ve sağlık yapılarına duyulan ihtiyaç sonucu oluşturulan ve günümüz konfor koşullarını sağladığı düşünülen yapılaşmalar, Mardin mimarisini ve tarihi birikimini tehdit etmektedir. Bu yapılaşmalar sonucunda özellikle Yenişehir'de Mardin mimarisiyle bağdaşmayan bir kent kültürü oluşmaktadır.Eğitim ve sağlık sektöründeki yatırımları planlamak, gerçekleştirmek "sosyal devlet" in asal görevlerindendir. Ancak devletin kısıtlı kaynakları, büyük bir coğrafyaya dağılmış, kalabalık ve çok da zengin olmayan ülkemiz nüfusunun ihtiyaçlarına cevap verememektedir.Ülkemizdeki çağdaş eğitim yapılarına duyulan ihtiyaç ve bu ihtiyaçtan doğan yapılaşma kültürü devlet eliyle gerçekleştirilen tip projeler eliyle çözülmeye çalışılmaktadır. Tip projeler başta bölgesel iklim farklarını görmezden gelmeleri nedeniyle türlü iklimsel sorunların ortaya çıkmasına, sosyal ve eğitsel gelişmeleri öngörmemeleri nedeniyle de türlü işlevsel sorunların ortaya çıkmasına sebep olurlar. Ayrıca her kentte tekrar tekrar kullanılmaları nedeniyle kentlerin kimliksiz ve kişiliksiz gelişmelerini tetiklerler.Hazırlanan bu çalışmayla, ülkemizdeki eğitim yapılarına olan ihtiyacı karşılamak adına, geleneksel kent dokusu tehdit altında olan Mardin'de, tarihi dokuyla uyum içinde olan kültürel mirasa saygılı, çağdaş ilköğretim okulu tipolojileri önerilmiştir. Bu nedenle, kentin mimari dilini önce anlayabilmek daha sonra yeni öğelerle zenginleştirebilmek için, kent dokusunun oluşturan öğeler teker teker incelenerek çözümlemesi yapılmıştır.Elimizdeki analiz kaynaklarını değerlendirerek geleneksel dokuda mimari tasarım üretmek, "Biçim Gramerleri"nin kullanım alanlarından biridir. Mardin'de çağdaş ilköğretim okulları tasarımında yeni tipoloji alternatifleri belirlemek için bu metod kullanılmıştır.
