Valensiya Santa Anna Şapeli'nin restorasyon sonrası akustik değerlendirmesi

Abstract

Bu tezde Valensiya'nın Albal kasabasında bulunan bir kır şapeli olan Santa Anna Şapeli'nin restorasyon süreci ile birlikte akustik koşullarının iyileştirilme çabaları incelenmiştir. Santa Anna Şapeli'nin tarihsel kayıtları 14. yy'a kadar uzanmaktadır fakat şapel inşa tarihinden bu yana pek çok değişim geçirmiştir. Şapelde gerçekleştirilen en yakın tarihli müdahale, 20. yy'ın başlarında yapıya narteks ve giriş cephesinin eklenmesi olmuştur.Santa Anna Şapeli'nin, Albal Uluslararası Klasik ve Çok Sesli Müzik Festivali'ne ev sahipliği yapacak bir görev yeri ve konser salonu olarak kullanılması planlanmaktadır. Şapelin bu yeni işlevinin gerektirdiği akustik koşulları sağlaması için bir takım müdahalelere ihtiyaç duyulmuştur. Bu müdahaleleri belirlemek amacıyla restorasyon sürecinden önce iki çalışma gerçekleştirilmiştir.Bu çalışmalardan ilki 1995'te gerçekleştirilen çalışmadır. 1995'te Valensiya Politeknik Üniversitesi Mimari ve Çevre Akustiği Grubu (ACARMA) tarafından gerçekleştirilen çalışma şapelin restorasyon öncesi döneme ait mevcut koşullarının belirlenmesi için yapılan bir ön çalışma niteliğindedir. Bahsi geçen çalışmada, kaynak apsis bölümüne konularak dinleyici bölümünde belirlenmiş olan noktalarda Yansışım Süreleri ve Ses Basınç Düzeyleri ölçülmüştür.Uygulanması planlanmış olan ikinci çalışma ise 2004'te yine ACARMA tarafından gerçekleştirilen çalışmadır. 2004'te yapılan bu çalışmada ise kaynağın apsiste ve koro bölümünde olduğu durumlarda ayrı ayrı ölçümler gerçekleştirilmiştir. Dinleyici bölümünde belirlenmiş olan üç alıcı noktası ile koro bölümünde belirlenmiş olan bir alıcı noktasında yapılan bu ölçümler, şapelin dolu ve yarı dolu durumunun simülasyonları ile desteklenmiştir. Bu ölçüm ve simülasyonlarla beraber yapılan ışın diyagramı çalışmasına da dayanılarak koro bölümü için tasarlanan yansıtıcı paneller aracılığıyla bu bölümdeki sesin, nefte bulunan dinleyiciye olabilecek en iyi biçimde yöneltilmesi planlanmıştır. Şapelin giriş duvarına koyulması planlanan yutucu panallerle ise Yansışım Süresi'nin dengelenmesi ve olası bir yankı riskinin önüne geçilmesi amaçlanmıştır.Ne yazık ki Valensiya Politeknik Üniversitesi'ne bağlı, Kültürel Mirasın Restorasyonu Enstitüsü (PAISAR) tarafından Miguel del Rey Aynat önderliğinde gerçekleştirilen restorasyon sürecinin sonunda tavsiye edilmiş olan akustik projeye sadık kalınmadığı görülmüştür. Bunun nedeni öncelikle estetik ve tarihsel mimari özelliklerin korunması ile ilgili kaygılardır. Restorasyon sürecinde koro bölümü için tasarlanmış olan yansıtıcı paneller değiştirilerek korunmuş ancak nefteki ana giriş kapısının yan duvarlarına konulması planlanan yutucu panellere yer verilmemiştir. Bu çalışmada ise şapelin restorasyon sonrası mevcut durumunda akustik parametrelerin ölçümleri yapılmıştır. Ayrıca bu çalışma kapsamında şapelin restorasyon sonunda aldığı biçimle yeni bir modeli yapılmış ve Odeon programı kullanılarak şapelin dinleyici ile dolu olduğu durumu simüle edilmiştir. Bu simülasyon sonucunda şapelin dolu durumu ile ilgili elde edilen sonuçlarla ölçümler desteklenmiş ve şapelin akustik koşulları hakkında daha kapsamlı verilere ulaşılmıştır. Santa Anna Şapeli'nin restore edilmiş durumu ile, öncelikle Albal Uluslararası Klasik ve Çok Sesli Müzik Festivali'ne ev sahipliği yapacak bir görev yeri ve konser salonu olarak kullanılması planlanmaktadır. Bu nedenle şapelin akustik koşulları üzerine farklı dönemlerde yapılan çalışmalarda müzikal parametreler üzerinde durulmuştur. Şapelin akustik koşulları üzerine bu tez kapsamında gerçekleştirilen çalışmada da konuşma ile ilgili olarak sadece STI ve D50 parametreleri incelenmiştir. Bu çalışma kapsamında da üstünde en çok durulan parametreler müzikal parametrelerdir. Restorasyon sonrası mevcut durumu belirlenen şapelin akustik koşulları, hacmin dolu ve boş durumları karşılaştırılarak incelenmiş ve elde edilen akustik parametre sonuçlarının müzik amaçlı bir hacimden beklenen kabul edilebilir değerler içinde olup olmadığı belirlenmiştir.Bu tez çalışmasının 1. bölümünde Hristiyanlık mimarisinin gelişimi ve şapelin tanımı, kiliselerin akustik koşullarının çok sesli müziğin gelişimine etkisi ve de, Santa Anna Şapeli'nin çoğunlukla barok müzik ağırlıklı konserler için kullanılması planlandığından, barok müzik tarihi ve akustik ihtiyaçları incelenmiştir.Çalışmanın 2. Bölümünde, bir hacmin akustik koşullarını belirlemek üzere akustikçiler tarafından tanımlanmış olan parametrelerin başlıcaları üzerinde durulmuş ve bu parametreler, öznel ve nesnel parametreler olarak incelenmiştir.Tezin 3. bölümünde ise şapelin restorasyon öncesi durumu ve restorasyon süreci Restauración y Rehabilitación dergisinde çıkan ve Mimar Miguel del Rey Aynat'a ait olan makaleden de yararlanılarak anlatılmıştır. Bu bölümde şapelde yapılan akustik düzenlemenin amacına da ayrıntılı bir biçimde yer verilmiştir.Çalışmanın 4. Bölümünde, 1995'te şapelin restorasyon öncesi akustik koşullarını belirlemek üzere yapılmış olan ön çalışma ve 2004'te şapelin akustik koşullarını yeni, müzikal işlevine uygun duruma getirmek için şapelde gerçekleştirilmesi gereken müdahaleleri belirlemek üzere yapılmış olan çalışma incelenmiştir.Tez çalışmasının 5. ve son bölümünde ise bu tez kapsamında gerçekleştirilen akustik çalışmalara yer verilmiştir. Bu bölümde, akustik ölçüm süreci ve Odeon 7.01 programında gerçekleştirilen akustik simülasyon kabulleri detaylı bir şekilde anlatılmış, aynı zamanda bazı akustikçilerin nesnel akustik parametrelerle ilgili olarak belirlemiş olduğu kabul edilebilir değer aralıkları incelenmiştir. Ayrıca bölüm içerisinde akustik parametreler için belirlenmiş bu kabul edilebilir aralıklardan yola çıkılarak çalışma kapsamında kullanılmış olan optimum değerlerle ilgili kabuller de yer almaktadır. Son olarak, belirlenen bu aralıklarla T30, EDT, C80, LF80, STI, D50 ve SPL parametrelerinin ölçüm ve simülasyonlardan elde edilen değerleri incelenmiş ve elde edilen sonuçlarla ilgili genel bir değerlendirme yapılmıştır.