Tarihi kent dokusunda yeni yapı tasarım ölçütleri ve Fener semti örneğinde uygulanabilirliğinin irdelenmesi

Abstract

Kentler yüzyıllar boyu kültür ve medeniyetlerin doğup geliştiği yerler olmuştur. İnsanoğlunun yerleşik hayata geçmesiyle ortaya çıkan kentler, yaşanan coğrafi, sosyolojik, kültürel vb. olayların etkisiyle tarihsel bir kimlik kazanmıştır. Kentlere bu tarihsel kimliği katan en önemli unsur ise tarihi kent dokusu ve bu dokuyu oluşturan özgün yapılardır. İnsanların ve doğanın değişmesiyle kentler de değişime uğramakta, tarihi kent dokusu uygunsuz yeni yapılaşmalarla tahrip edilmekte ve hatta yok edilmektedir. Kentlerin tarih boyunca kazandığı tarihsel kimliğin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması adına, yeni yapılaşmanın özgün dokuya uygun bazı ölçütler doğrultusunda gerçekleşmesi gerekmektedir.Bu çalışma, tarihi bir çevrede yeni yapı tasarlarken yol gösterici olarak kullanılabilecek tasarım ölçütlerinin ve yöntemlerinin irdelenmesi ve tarihi dokuya sahip bir bölgede belirlenen bir çalışma alanında, bu ölçütler ve yöntemler kullanılarak yeni yapı önerilerinin yapılmasını amaçlamaktadır.Çalışma kapsamında, eski bir kent dokusu olarak belirlenen Tarihi Yarımada'da yer alan Fener Semti'nin iki caddesi (Vodina ve Yıldırım Caddeleri) çalışma alanı olarak seçilmiştir.Çalışma 7 bölümden oluşmaktadır:1. bölümde çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi açıklanmaktadır.2. bölümde kent kavramı açıklanmış ve kentin tarihsel gelişiminden bahsedilmiştir. Ayrıca, tarihi kent ve kent dokusunun özellikleri açıklanmış, tarihi kent dokusu koruma kavramı ile beraber irdelenmiştir.3. bölümde ise yeni yapı kavramı açıklanmıştır. Ayrıca, farklı tasarımcıların belirlediği yeni yapı tasarım ölçütleri ve yöntemleri irdelenmiştir.4. bölümde çalışma alanı olarak seçilen Fener Semti'nin tarihinden bahsedilmiş ve mimari özellikleri ile kent dokusu incelenmiştir.5. bölümde Fener Semti'ndeki Yıldırım ve Vodina Caddeleri'ne cephesi olan 8 adet yapı adasında yapılan çeşitli analizler yer almaktadır. Bu analizler, Tescil durumu analizi, Mekan analizleri, Cephe analizleri olmak üzere üçe ayrılmıştır.6. bölümde, çalışmanın 5. bölümünde yapılan analizlerden elde edilen veriler doğrultusunda, çalışma alanında seçilen bazı boş parsellere önerilen yeni yapı tasarımları yer almaktadır. Bu tasarımlar, kütle önerileri, malzeme önerileri ve işlev önerileri olmak üzere üçe ayrılmıştır.7. bölümde ise bu çalışmanın sonuçları ve 6. bölümde yer alan yeni yapı önerilerinden örnekler yer almaktadır.