Özet:
Günümüzde doğaya, yeryüzüne, insan sağlığına saygılı aynı zamanda kullanıcının gereksinmelerine en esnek ve pratik çözümler getirebilen yapı tasarımları önem kazanmıştır. Yer değiştirebilen yapılar bütün bu kıstasları karşılayabilen aynı zamanda daha özgür bir yaşam sunan mimari yapılardır. Bu tez, günümüzde ve gelecekte kullanımının yaygınlaşması öngörülen ve tasarımının geliştirilmeye çalışıldığı yapı tipi olan yer değiştirebilen yapıları incelemektedir. Tarihten bugüne yüzyıllardır kullanılan yer değiştirebilen yapılar, en ilkel tasarımlarda en teknolojik tasarımlara kadar birçok farklı işlev, amaç ve alanda karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde birçok alanda kullanılan bu tip yapılar, karada, suda, hem karada hem suda olmak üzere üç ana başlık altında karşımıza çıkmaktadır. Bu ana başlıklar altında farklı sistemlerde, farklı malzemelerle, farklı işlevler için tasarlanmış birçok yer değiştirebilir yapı çeşidi bulunmaktadır. Gelişen teknolojinin sağladığı olanaklar ve değişen yaşam şartları sonucunda bireylerin ihtiyaçlarına daha kolay ve daha rasyonel cevap veren bir yapı türü haline gelen yer değiştirebilir yapıların tasarımında, genel ve evrensel bina tasarım değerlendirme ölçütlerinin yanı sıra, bir takım ekstra tasarım kriterleri bulunmaktadır. Yer değiştirebilir yapıların temel öğesi olan hareketin sağladığı olanaklar sonucunda bu yapıların çeşitli yer değiştirme seçenekleri ve farklı hareket sistemleri bulunmaktadır. Bunlar, yapının, malzemesine, yapım sistemine, detay çözümlerine, işlevine göre çeşitlilik göstermektedir.
