Özet:
Eğitim, Türkiye'nin ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan gelişiminin sağlanması için çözülmesi gereken sorunlar arasında önde gelmektedir. Değişen ekonomik, sosyal ve teknolojik koşullara paralel olarak eğitiminde yenilenmesi ve geliştirilmesi gerekir.Türkiye'de 18 Ağustos 1997 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 4306 sayılı kanun ile eğitim alanında büyük bir reform yapılmış, 5 yıllık olan zorunlu ilköğretim, 3 yıllık ortaokul ile birleştirilerek zorunlu temel eğitim, 8 yıla çıkarılmıştır. Yeni sisteme geçiş ile ortaya çıkan okul yapısı açığı, hızlı nüfus artışı ve kentlere göç nedeniyle büyük boyutlara ulaştığından olanaklar ölçüsünde yoğun bir okullaşma çabasına girilmiştir. Her okula ayrı ayrı özel proje hazırlamanın, zaman sıkışıklığı, eleman yetersizliği ve finansman darlığı gibi nedenler ile imkansızlığı görülerek, yaygın tip proje uygulamasına devam edilmek zorunda kalınmıştır.Milli Eğitim Bakanlığının girişimleriyle Türkiye'deki bazı üniversitelerin mimarlık fakültelerine ve bazı müşavir firmalara farklı büyüklükte ilköğretim okulu projeleri yaptırılmıştır. Üretilen yeni projelerde, aynı tiplerin farklı çevre koşullarında inşa edilmesi nedeniyle, yapım sırasında ek maliyetler gerektirerek, çevreye uyum sağlamaya çalışmaktadır.Bu araştırma kapsamında yeni eğitim sistemine göre tasarlanmış tip ilköğretim okulu projeleri arasından İstanbul İli sınırları içerisinde uygulanmış örnekler seçilerek incelenmiş, uygulama aşamasında ortaya çıkan sorunlar saptanmıştır.Bu tez çalışmasında, öncelikle eğitim-ilköğretim ve ilköğretimin Türkiye'deki gelişimi ayrıntılı olarak incelenmiştir. İlköğretim temel ilkelerinin, ilköğretim yapılarının tasarımına yansıması için sağlanması gereken özellikler açıklanmıştır. Ülkemizdeki tip ilköğretim uygulamaları hakkında bilgi verildikten sonra İstanbul genelinde uygulanmış tip ilköğretim okulu örnekleri üzerinden değerlendirme yapılmıştır.
