Özet:
İnsanın temel gereksinmesi yaşamını sağlıklı bir biçimde sürdürebilmesidir. Zamanının büyük kısmını kapalı ortamlarda geçiren insanın, yapı içinde bu gereksinmesinin karşılanmasında yapı içi hava niteliği önemli bir etkendir.Kapalı bir ortamda, insanların sağlık ve konfor gereksinmelerini karşılaması gereken yapı içi hava niteliği, havanın doğal karışımındaki maddelerin oranının değişmesi, iç ortam hava sıcaklığı ve bağıl nem oranı, ortam içindeki hava akış hızı ve mekândaki elektroiklimsel oluşumlar ile yapı içi ve dışı kaynaklı hava kirleticileri nedeniyle bozulmaktadır.İklimlendirme sistemlerinin asıl amacı, iç ortamlarda havanın ısıtılması, soğutulması, nemlendirilmesi ya da neminin alınması, kirleticilerden arındırılması ile uygun hava hareketi ve hızıyla mekânlara dağıtılmasını sağlamaktır.Yapı içinde, kullanıcı sağlığını bozmayan ve istenen konfor koşullarını gerçekleştiren uygun bir iç ortam havası sağlayan iklimlendirme sistemlerinin, gereksinmelere uygun tasarlanmaması, bileşenlerinin yanlış seçimi, sistem üretimi, uygulanması ve kullanımındaki yanlışlık ve eksiklikler, bakım ve temizliğinin gerektiği süre ve şekilde yapılmamasıyla oluşan kirlilik yapı içi hava niteliğini belirleyen özellikleri olumsuz etkileyerek insanlarda, genel alerjik rahatsızlıklar (baş ağrısı, öksürük, aksırma, yorgunluk vb.) ile alerjik zatürre, astım, aşırı duyarlılık zatürresi, nemlendirici ateşi, saman nezlesi, alerjik rinit, deri alerjileri, bronşit, bronşiyolit, lejyoner hastalığı, pontiak ateşi, aspergilloz, histoplazmoz ve kriptokokkoz gibi solunum yolu hastalıklarıyla sıkıntı, bunalım, sinirlilik, yorgunluk, çalışma verimi ve üretkenlikte düşme ile kirleticilerle sürekli etkileşim sonucunda ruhsal bozukluklar gibi yapı kaynaklı sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır.İklimlendirme sistemlerinde sağlık sorunlarına neden olan önemli kirlilik kaynakları arasında, ısıtıcı ve soğutucu bataryalar, su toplama tavaları, kullanılan yalıtım ürünleri, nemlendiriciler, filtreler, hava kanalları ve menfezler ile soğutma kuleleri yer almaktadır.Varlığı belirlenen sağlık sorunlarına karşı önlem alınabilmesi için önce bu hastalıkların tanımlanması ve iklimlendirme sistemindeki hangi olumsuzluk etkenlerinin bu soruna neden olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Böylelikle sorunun çözümüne yönelik sistemin tasarım, uygulama ve kullanımı süresince alınabilecek önlemler ile oluşabilecek sağlık sorunları önlenebilir ya da varolan olumsuz durumlar denetim altına alınabilir. Yine bu yaklaşımla, tasarımcılar, konu ile ilgili bilgilendirilerek sistem tasarımı konusunda etkin görev almaları ve birçok bilim dalından uzman ile birlikte çalışabilecekleri ortamın hazırlanması sağlanmaktadır.
