Dijital tasarım ve üretim araçları ile mimaride malzeme kullanımının dönüşümü

Abstract

Dünyayı her alanda büyük ölçekte etkilemiş olan Endüstri Devrimi, geleneksel mimarlık anlayışını değiştirmekle kalmamış, yeni yapım sistemleri, malzeme türleri, bilgisayar teknolojisinin kullanımı ve bilimsel çalışmalar ile mimarın rolü ve mimarlık uygulamalarında kökten değişime neden olmuştur.Yeni teknolojiler, bilimsel gelişmeler ve üretim metodları, yapı malzemelerinin çeşitliliğini hızla artırmıştır. Bu artış, mimarın yapım sürecindeki rolünü etkilerken, malzeme seçim süreçlerini de değiştirmiştir. Geçmişte, insanların yakın çevrelerinden bularak kullandıkları malzemelerden üretilen yapı elemanları, belirli standardizasyonlara sahip katalogların, reklam cümleleri ile dolu broşürlerin, malzeme alanındaki yayınların ve hatta televizyon reklamlarının nesnesi olmuşlardır. Tasarımdan üretime, tüm malzemeleşme sürecini takip eden ve uygulayan mimarın yerini ise içeriği tasarımcı tarafından anlaşılır olmayan bu yayınlardan seçim yaparak ve yerinde uygulamasını dahi çoğu zaman kontrol etmeyen mimar almıştır.Endüstri Devrimi'nin mimarlık alanında getirdiği temel yeniliklerden birisi ise Endüstriyel Yapım Sistemleri'nden bahsedilmeye başlanmasıdır. Yapının bütününün endüstriyel imalat süreçleriyle elde edilmesi, günümüzün en önemli problemlerinden birisi olan çevresel problemlere yanıt verecek, performans tabanlı yapı sistemlerinin uygulanabilmesini sağlayacak potansiyele sahiptir. Bu alanda pek çok kuramsal araştırma ve deneysel çalışma bulunsa da, günümüzde endüstriyel yapım süreçleri, endüstriden elde edilen yapı elemanlarının organizasyonuna dönüşmüş, mimarın yapıyı bütünleşik olarak ele aldığı örnekler sınırlı sayıda kalmıştır.Yapım süreçlerinin karmaşık ve çok aktörlü yapısı, hızlı bir şekilde sürekli gelişen yapı malzemeleri sektörünün ürün çeşitliliğinin sürekli artması, bu alanda seçim yapılabilmesi için çeşitli aktörler arasında bilgi aktarımının da düzenlenmesini gerektirmiştir. Bu amaçla ortaya konan "veri enformasyon sistemleri", yapı malzemelerinin seçiminde kullanılan kaynaklara ve bilgisayar destekli tasarım yazılımlarına da temel oluşturmaktadır. Ancak burada sunulan bilgi ve bu bilginin sağladığı standartlarla çalışan kataloglarda ekonomik kaygının daha öncelikli olduğunu ve çoğunun yapı malzemeleri endüstrisinden beslendiğini görmekteyiz.Günümüzde mimarlığı ilgilendiren kültürel, sosyal, ekonomik ve çevresel problemler göz önünde bulundurulursa, tasarlanan yapım sistemi ve kullanılan malzemelerin, performans odaklı olması önemlidir. Deneysel çalışmalardan gördüğümüz kadarıyla, bu tür yapı elemanlarının tasarlanmasında birbirine zıt talepler ve parametrelerin karşılıklı optimizasyonu sağlanmaktadır. Yapı malzemelerinin üretilmesi alanında pek çok strateji ve taktik geliştirilmekte, bunlar genel anlamda bir sonuç ürünü değil sistemi ifade ettiğinden pek çok kaynakta "malzeme sistemleri" olarak adlandırılmaktadır. Malzeme sistemlerinin oluşturulmasında, bilgisayar destekli tasarım ve üretim yöntemleri kullanılmaktadır. Bu metodolojinin günümüz yapı üretim süreçlerinde etkili olabilmesi için, farklı alanlar gibi görünen yapı enformasyon sistemleri, bilgisayar yazılımları, eklentileri ve malzeme sistemleri konusunda yapılan araştırmalar birbirinden beslenip, etkileşimde bulunabilir.