Paylaşım ekonomisi ve oyun teorisi

Abstract

Birbirini takip eden ekonomik krizler, değişen sosyokültürel yapılar ve ekolojik farkındalıkların artışı teknolojinin bizlere sunduğu akıllı telefon ve mobil uygulama imkanları ile birleşince bugün hemen hemen her sektörde farklı çözümler üreterek hayatımıza katılan paylaşım ekonomisi iş modellerini ortaya çıkarmıştır. Uber, Airbnb, Couchsurfing gibi paylaşım ekonomisi ile özdeşleşmiş iş modellerinden de anlaşılabileceği üzere, platformların sağladığı arayüzler ya da uygulamalar aracılığıyla birbirine ulaşmış yabancı kişiler arasında doğrudan gerçekleşen paylaşım, kiralama, takas, ikinci el satış gibi temel ekonomik faaliyetler paylaşım ekonomisi iş modellerinin söz konusu olmaktadır. Gerçekleştirmiş olduğumuz bu yüksek lisans tezi çalışması kapsamında atıl durumda bulunan eşyaların doğrudan bireyler arasında (P2P) kiralandığı bir platform projesi için uygulanabilecek 4 farklı iş modeli oluşturulmuştur. Kurgulanan bu iş modelleri mevcutta varlığını sürdüren platformlardan esinlenilerek, platformların işlemlere dair sorumluluk kabul etmediği bağımsız modelleri ve bireyler arasında güven tahsisi sağlamak için ek hizmetler sunan veya dinamik fiyatlama gerçekleştirerek piyasalarda arz ve talebi yönlendiren platform yönetimindeki iş modellerinden oluşmaktadır. Bireylerin platforma üye olma kararları, platformda işlem gerçekleştirme kararları ve işlemin sonuçlanma biçimi için kural tabanlı skor kartlar oluşturularak, hazırlanan simülasyon yazılımında testler gerçekleştirilmiştir. Böylece paylaşım ekonomisi platformlarının önünde en büyük engel olarak tanımlanan yabancılar arası güven probleminin farklı iş modellerinde ne şekilde etki yarattığı ve evrimsel oyun teorisi kapsamında tekrarlayan oyunlarda bireylerin tepki ve kararlarının ne şekilde değişkenlik gösterdiği ve birbirlerini ne şekilde etkiledikleri tespit edilmeye çalışılarak seçilen iş modelleri için karşılaştırma gerçekleştirilmiştir