Öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu amaç kapsamında okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri sergileme düzeyleri, öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları ve aralarındaki ilişkinin incelenebilmesi için öğretmen görüşlerine başvurulmuştur. Bu araştırma 2013-2014 eğitim-öğretim yılı İstanbul ili, Bahçelievler ilçesinde bulunan, Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi ilköğretim okullarında yapılmıştır. Araştırmada Yılmaz (2005) tarafından geliştirilen 44 maddelik "Etik Liderlik Ölçeği" ve Meyer ve Allen (1997) tarafından geliştirilen ve Mehmet Karakuş (2005) tarafından Türk kültürüne uyarlanan 18 maddelik " Örgütsel Adanmışlık Ölçeği" ilgili okullardaki 223 öğretmene uygulanmıştır. Verilerin analizinde frekans, betimsel istatistik yöntemleri, bağımsız grup t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Man-Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testleri ile çoklu karşılaştırma testlerinden Scheffe testi kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğretmenlerin okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri sergilemelerine ait görüşlerinin "kısmen katılıyorum" seviyesinde olduğu görülmüştür. Alt boyutlar göz önüne alındığında öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin "davranışsal etik" boyutu özelliklerini en çok, "karar vermede etik" boyutuna ait özellikleri ise en az düzeyde sergiledikleri anlaşılmaktadır. 20-30 yaş aralığındaki öğretmenlerin 41 yaş ve üstü öğretmenlere oranla, okul yöneticilerinin etik liderlik özelliklerini daha az sergiledikleri görüşüne sahip oldukları ortaya çıkmıştır. Öğretmenlerin sahip oldukları örgütsel adanmışlık düzeylerine ilişkin görüşleri "kısmen katılıyorum" seviyesindedir. Alt boyutlar bazında bakıldığında öğretmenlerin çalıştıkları okula en yüksek "devam adanmışlığı", en düşük ise "normatif adanmışlık" duydukları görüşünde oldukları ortaya çıkmıştır. Mesleğin ilk yıllarındaki öğretmenlerin (1-6 yıl) daha kıdemli öğretmenlere oranla daha az adanmışlık gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Lisans üstü öğrenim görmüş öğretmenlerin lisans mezunu öğretmenlere oranla yöneticilerinin etik liderlik özelliklerini "daha düşük" düzeyde sergiledikleri görüşünde oldukları ve daha çok örgütsel adanmışlık gösterdikleri görülmüştür. Okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları arasında pozitif yönlü "zayıf" düzeyde bir ilişki bulunmuştur.