Kouzas ve Posner’ın liderlik modeline dayalı öğrenci liderliği programının etkinliği

Abstract

Toplum, yeni nesil liderleri yönlendirmek, onlara şekil vermek ve keşfedilmemiş potansiyellerini keşfedip açığa çıkartmaktan sorumludur. Etkili bir lidere dönüşme süreci uzun ve zorlu olabilir. Ancak ilk adım bir liderlik eğitimi programına katılarak atılabilir. Bu araştırmanın amacı, Öğrenci Liderliği Programının öğrencilerin liderlik davranışları üzerindeki etkinliğini araştırmaktır. Kouzes ve Posner (2017) tarafından geliştirilen Örnek Liderlik Modeli'nin Beş Uygulaması'na dayanılarak yürütülen Öğrenci Liderliği Programı; model olma, paylaşılan bir vizyonu ilham etme, sürece meydan okuma, insanları harekete geçirme ve yüreklendirme boyutlarına göre öğrencilerin liderlik becerilerini geliştirmeyi hedeflemektedir. Araştırma, karma yöntem araştırma türlerinden sıralı-açıklayıcı desen kullanılarak yürütülmüştür. İlk aşamada, Öğrenci Liderliği Programının etkililiğini ortaya koymak amacıyla eşit olmayan kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Çalışmanın deneysel bölümü tamamlandıktan sonra buradan elde edilen verileri daha iyi yorumlayabilmek için görüşmeler yapılmıştır. Deneysel bölümü yürütmek için bir çalışma grubu oluşturulmuştur. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, parametrik testlerden ilişkili örneklemler için t-testi, ilişkisiz örneklemler t-testi ve karmaşık ölçümler için iki yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Analiz sonuçları, üç liderlik uygulaması için istatistiksel olarak anlamlı bir değişim göstermiştir: paylaşılan bir vizyona ilham verme, sürece meydan okuma ve yüreklendirme. Kalan iki liderlik uygulaması (model olma ve insanları harekete geçirme) istatistiksel olarak anlamlı seviyelere ulaşamamıştır. Deneysel bölüm tamamlandıktan sonra, Öğrenci Liderliği Programının öğrencilerin model olma ve insanları harekete geçirme davranışları üzerinde neden anlamlı etki yaratmadığını araştırmak için sekiz öğrenciyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yürütülmüştür. Veriler betimsel analiz yolu ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, öğrencilerin model olma ve insanları harekete geçirme konusunda kendilerini yeterli hissetmedikleri ortaya çıkmıştır. Ayrıca model olma ve insanları harekete geçirme dersinde gerçek hayatı temel alan aktivitelerin kullanılmasının daha faydalı olacağı ifade edilmiştir. Araştırma sonunda, öğrenci liderliği programlarının yaygın olarak yürütülmesi, bu programlarda gerçek hayatı yansıtan aktivitelere yer verilmesi ve öğrencilerin liderlik konusundaki öz güvenlerini arttırmaya yoğunlaşılması tavsiye edilmiştir.