Havacılık şirketlerinin yeni rota seçimi problemi: Türkiye havacılık pazarı üzerine bir çalışma

Abstract

Küresel piyasalarda artan rekabet, işletmeler üzerinde sürekli büyüme ihtiyacı doğurmaktadır. Bunun sonucu olarak, yatırım projelerinin değerlendirilme süreci işletmelerin kıt kaynaklarıyla yapacakları yatırımların verimli olması için daha önemli hale gelmektedir. Yatırım yapmayı planlayan şirketlerin yaptıkları yatırımdan en karlı sonucu almaları, öncelikle yatırımla ilgili çok iyi bir analiz ve planlama yapmalarını gerektirmektedir. Bu ise fizibilite etütlerinin en iyi şekilde yapılmasına bağlıdır. Özellikle geçtiğimiz son 30 yıl içerisinde dünya havacılık sektörü hızlı bir büyüme sürecine girmiştir. Sektördeki bu büyüme ise yolcu ve kargo talep artışına sebep olmakta ve birçok hava yolunu yeni yatırımlar yapma çabası içerisine itmektedir. İşte tam da bu noktada bu çalışmanın amacı yeni rota açılması yoluyla yatırım yapacak hava yolu şirketlerine yol gösterici bir model ortaya koymaya çalışmaktır. Bu kapsamda ilk olarak havacılık literatüründen ve uzman görüşlerinden faydalanarak havacılıkta yeni rota belirlenirken hangi kriterlerin önemli olduğu konusu araştırılmış, bunun neticesinde 8 kriter ön plana çıkarılmıştır. Belirlenen bu 8 kriterin önem derecesi Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (FAHP) kullanılarak, konunun uzmanı kişilere yapılan anket yoluyla belirlenmiştir. Çalışmanın bir sonraki adımında ise aynı uzmanlardan ele alınan alternatiflerin ilgili kriterlere ait verileri de göz önünde bulundurarak karşılaştırmalı olarak değerlendirmeleri istenmiştir. Çalışmanın son kısmında ise seçilecek yeni rota için optimum sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.