Özet:
Günümüzde özellikle metropol şehirlerde suç kaynaklı güvenlik sorunu en önemli kentsel sorunlardan bir tanesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizde de en fazla suçun işlendiği şehirler metropol şehirlerdir. Suçun mekanizmalarının açıklanması amacıyla literatürde çok sayıda çalışmanın yapıldığı bir gerçektir. Ülkemizde özellikle suçun mekansal dağılımını etkileyen özelliklerin tespiti için gerçekleştirilen çalışmaların yetersiz olduğu açıkça görülmektedir. 1900’lü yıllarda Chicago Okulu’nun da etkisiyle suçun işlendiği yerin özellikleri ile ilgili teoriler geliştirilmeye başlanmıştır. Bu tez çalışmasında suçun işlendiği yerin özelliklerini dikkate alan Bursik ve Grasmik’in Sistemik Kontrol teorisi ve bu teorinin modifikasyonları, kırık pencereler yaklaşımı, savunulabilir mekan yaklaşımı gibi teorilerin İstanbul için uygulanabilirliği path analizi kullanılarak test edilmiştir. Sonuç olarak İstanbul için en uygulanabilir modeller olarak kırık pencereler yaklaşımı ve savunulabilir mekan teorisinin ön plana çıktığı görülmüştür. Test edilen modellerde suç ve suç korkusunu en iyi açıklayan faktörler tespit edilmiştir. Bu faktörler kullanılarak suçu açıklamada kullanılabilecek olan yeni bir suç modeli önerilmiştir.
